Na wekenlange onderhandelingen is deze week een compromis bereikt tussen Europees Parlement, Europese Raad en Europese Commissie over de handel in uitstootrechten van CO2. GroenLinks-europarlementariër Alexander de Roo: “Alle seinen staan op groen voor de emissiehandel nu de Raad van EU-ministers akkoord gaat met de wensen van het Europees Parlement.”

Het Europees Parlement stemde 2 juli in met een verplicht systeem voor de handel in CO2-emissierechten. Vanaf 2005 moeten de vijfduizend grootste bedrijven in de EU dan gaan handelen in CO2-emissierechten. De handel loopt via een beurs en vraag en aanbod bepalen de prijs per ton CO2. Op fraude volgt een forse boete van 40 Euro per ton CO2.

Shoppen in rechten
De Roo: “Wanneer een bedrijf teveel kooldioxide produceert, kan het gaan shoppen bij collega´s die zuiniger zijn.” Het handelssysteem levert aanzienlijke economische voordelen op voor het bedrijfsleven. Op korte termijn wil de EU dit Europees handelssysteem openstellen voor andere geïndustrialiseerde landen die het Kyoto Protocol geratifíceerd hebben als Japan, Noorwegen en Zwitserland.

Aanvulling
Handel in emissierechten wordt nadrukkelijk beschouwd als een aanvullende maatregel om de nationale Kyoto-doelstellingen te bereiken. Daarnaast blijven de nationale inspanningen als energiebesparing, inzet van duurzame energiebronnen en warmtekrachtkoppeling noodzakelijk. Lidstaten als Duitsland, Finland en Groot-Brittannië wilden liever hun eigen nationale vrijwillige systemen laten prevaleren. Die vrijwillige overeenkomsten zijn nu verleden tijd.

Emisisie-plafonds
Groot struikelblok was vaststelling van een vast plafond: landen mogen niet meer CO2 produceren dan afgesproken in het kader van het Kyoto-Protocol. Een aantal lidstaten wilde daar onderuit komen door de eigen industrie meer emissierechten toe te kennen. Het Europees Parlement hield echter voet bij stuk, en met succes.

Veiling of gratis
Ook toewijzing van emissierechten domineerde lange tijd de onderhandelingen. Waar het Europees Parlement graag een veilingsysteem wilde zien - waarbij de eerste rechten direct op een 'markt' gekocht moeten worden -, zagen de EU-lidstaten liever een gratis verdeling. Het werd een compromis: vanaf 2005 nog maximaal 5% veiling en vanaf 2008 maximaal 10% veiling.

Industrie
De industrie, met name de elektriciteitsproducenten en de staal- en cementsector, heeft zwaar gelobbyd om een akkoord te voorkomen. De Roo heeft er hard voor gevochten om op termijn nieuwe sectoren bij de emissiehandel te betrekken, zoals de chemische industrie, de aluminiumindustrie en de transportsector. “Die laatste sector is een van de grootste veroorzakers van broeikasgassen. Het is dan ook niet meer dan logisch dat deze sector moet bijdragen aan het oplossen van het probleem. Ook het vliegverkeer komt eindelijk op de politieke agenda als sector die CO2-maatregelen moet nemen.”

Rusland
Het bereikte resultaat zal een belangrijk signaal betekenen voor andere landen die het Kyoto Protocol serieus nemen, zoals Japan. Alle ogen zijn nu gericht op de Russische Federatie, waar de Doema al te lang wacht om het Kyoto-Protocol te ratificeren. In september ontmoeten leden van het Europees Parlement en leden van de Doema elkaar in Moskou. De Roo zal mogelijk deze delegatie van 10 - 12 september leiden.