De branchevereniging voor de ouderenzorg wil al jaren een kwartier extra zorg per bewoner per dag. Het geld daarvoor kan er komen als de apothekers de korting, die zij nu incasseren op de geneesmiddelen, aan de zorg schenken.
Wie zorgt er voor oma met feestdagen, was vroeger altijd de vraag. Maar nu is de vraag steeds vaker: wie durft oma na de feestdagen weer terug te brengen naar het verzorgings- of verpleeghuis?
De meest recente noodkreet kwam van een hele klas verzorging. Die stuurde een brandbrief aan Hoogervorst dat de leerlingen in deze uitgeklede zorg niet willen werken (Trouw, 22 december). Ze hadden voor de opleiding gekozen om het leven van hulpbehoevende ouderen te veraangenamen, maar in de praktijk moeten ze de ouderen in de steek laten en verwaarlozen. Er is geen tijd om mensen van en naar de wc te brengen, om zorgvuldig medicijnen te verdelen, en al helemaal niet voor een praatje, een troostend woord of een wandelingetje. Dus kijkt de klas uit naar een andere opleiding.
Dit is het zoveelste alarm in enkele maanden. Eerder wezen de branchevereniging Arcares en individuele directeuren en personeelsleden van verpleeghuizen erop dat ze de meest basale zorg door tijdgebrek niet meer kunnen leveren. Het ene verpleeghuis ging over tot het instellen van 'pyjamadagen', het andere besloot dan maar de administratieve verplichtingen niet na te komen, en een derde doet een driedubbel beroep op familieleden van de bewoners. En steeds was de boodschap duidelijk: zo kan het niet meer.
Het kabinet geeft echter geen krimp. Staatssecretaris Ross gaf zelfs de verpleeghuizen zelf de schuld van de ellende, en Hoogervorst ging onverdroten door met bezuinigen. Maar hoe kan een minister niet geschokt zijn, als een hele klas aangeeft dat ze het werk van hun keuze in de praktijk dermate mensonterend vinden dat ze op zoek gaan naar een toekomst met minder schuld- en schaamtegevoel? Stel dat een hele klas aanstaande economen, politiecomissarissen of ict'ers zo'n brief aan het kabinet zou schrijven, zou men dan wél schrikken? Terwijl vanwege de vergrijzing juist bij de zorg de schok groot moet zijn. Immers: in 2015 is bijna de helft van de bevolking boven de 65 en in dat jaar zou iedere schoolverlater in de zorg moeten gaan werken om het huidige niveau in stand te kunnen houden. Wat is er dan dommer dan gemotiveerde mensen de zorg uit jagen? Veel verstandiger is het om het reeds jarenlange verzoek van Arcares voor een kwartier extra zorg per bewoner per dag te honoreren.
Wanneer luisteren kabinet en regeringspartijen nu eindelijk eens naar de alarmbellen in de ouderenzorg? Moeten er dan eerst doden vallen? Maar die vallen in de ouderenzorg altijd wel, en het is nooit aan te tonen dat gebrek aan kwaliteit daar de schuld van is. Of moeten er eerst meer machtige mannen in de ouderenzorg belanden? Die komen er nu zelden: de meeste bewoners zijn vrouwen (die hun man thuis tot zijn dood verzorgd hebben), en ook 91 procent van de verplegenden en verzorgenden is vrouw. Zij protesteren zelden; de bewoners zijn daar te zwak en/of dement voor, en het personeel trekt zich eerder terug dan te protesteren: men zoekt een andere baan, gaat minder uren werken of stopt helemaal. Daarom alleen al is deze protestactie van de studenten bijzonder en verdient hij een serieus antwoord.
De minister maakt zich er echter van af door te zeggen dat hij geen geld heeft. Een slap excuus. Het kabinet maakt andere keuzes: het prefereert dure wegen en gevechtsvliegtuigen boven goede ouderenzorg. Maar ook Hoogervorst zelf maakt binnen zijn eigen VWS-begroting betwistbare keuzes. Er gaan bijvoorbeeld veel tijd en geld naar bureacratie ten koste van echte zorg. Daarop kan een miljard bespaard worden, zo heeft de SP recentelijk berekend. Ook kan er ongeveer een miljard bespaard worden op fraude van zorgverleners, en vele honderden miljoenen op geneesmiddelen. Dat kan door de prijs van medicijnen die uit patent zijn, wettelijk met 70 procent te verlagen. Een geneesmiddel uit patent is soms wel 98 procent goedkoper. Nu vangen de apothekers die winst -zij mogen kortingen bedingen bij de industrie nadat een patent verlopen is- maar het is veel logischer, eenvoudiger en goedkoper om de prijs wettelijk te verlagen en de kortingen af te schaffen.
Op de korte termijn kunnen we trouwens voor het benodigde kwartier extra zorg per bewoner per dag het beste bij de apothekers zelf aankloppen. Dit kwartier kost namelijk 400 miljoen per jaar. De rechter heeft juist de vorige week besloten dat de apothekers ruim 400 miljoen van de vele miljarden die zij hadden binnengehaald via het bedingen van kortingen, niet aan de minister terug hoeven te geven. Hoogervorst is woedend en heeft de verloven van alle juristen van zijn ministerie ingetrokken om dit geld alsnog terug te krijgen. Maar we kunnen het ook simpeler oplossen: apothekers, geef dit geld onmiddellijk vrijwillig aan de minister, op voorwaarde dat hij het direct doorsluist naar de ouderenzorg. Geef uw extra korting aan een kwartier extra in de ouderenzorg.