Vrijdag 16 mei reisden een kleine honderd geïnteresseerden af naar Utrecht om de bijeenkomst prettig werken zonder drempels - werken met een functiebeperking van GroenLinks bij te wonen. Met of zonder makke, over 1 ding zijn ze het in elk geval eens: "we laten ons niet verder uitkleden".

Aanleiding voor de bijeenkomst is de Europese richtlijn 2000/78/ EG die eind van het jaar in onze Nederlandse wetgeving ingevoerd moet zijn. Daartoe is de nieuwe wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/CZ) inmiddelds door de Eerste Kamer goedgekeurd. Deze wet verbiedt iedere vorm van directe en indirecte discriminatie van gehandicapten op het werk. "Het betekent wat betreft arbeid en openbaar vervoer een stap vooruit, maar het moet eigelijk breder", aldus Theo Bouwman, europarlementariër voor GroenLinks.

Beeldvorming
Gehuld in een gescheurd shirt kruipt Janny Lagendijk - beleidsmedewerker bij de CG-raad- achter de microfoon. Haar uitspraak "We laten ons niet verder uitkleden", beantwoordt het publiek met een luid applaus. Het logo van het Europees Jaar van mensen met een handicap is ternauwernood aan de schaar ontsnapt. Wat voegt de nieuwe Europese wet toe aan de bestaande Nederlandse wetgeving? Lagendijk: "Het is een krachtig instrument in de beeldvorming. De werkgever is verplicht doeltreffende aanpassingen te regelen voor chronisch zieken en gehandicapten."

In Nederland is de richtlijn vertaald in de Algemene Wet Gelijke Behandeling Chronisch Zieken en Gehandicapten legt Inge Vossenaar van het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport uit. Doel is discriminatie bestrijden en gelijke behandeling bevorderen. "Maar beeldvorming is minstens zo belangrijk", zo beaamt Vossenaar de uitspraak van Lagendijk.

Mogelijkheden
De richtlijn kan werkgevers over de streep trekken een andere houding ten aanzien van mensen met een functiebeperking aan te nemen. Siemens Nederland N.V. heeft dat al aardig in de gaten. "Wij gaan uit van mogelijkheden, niet van beperkingen", vertelt Rob Kusters, personeelsmanager bij het bedrijf. "Iedereen heeft een pakket van vaardigheden en aandachtspunten."

Rollator
Vergeleken bij sommige andere Europese landen heeft Nederland de zaakjes eigenlijk goed voor elkaar. Misschien wel te goed. In een wirwar van allerlei regelingen moeten mensen met een functiebeperking hun weg proberen te vinden. Wet op de (re)ïntegratie arbeidsgehandicapten (wet REA), de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg), de sociale werkvoorziening, de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) enzovoorts.

Bas Treffers van de European Disability Forum illustreert deze enorme bureaucratie aan de hand van een voorbeeld. "In Nederland kost het verstrekken van een rollator vijf keer zoveel als het ding zelf!" In Zweden en Denemarken zijn er veel minder regels. Die landen werken in hoge mate met persoongebonden budgetten. "Prima systeem, daar kunnen we hier nog veel van leren", aldus Treffers.

School
Aan het eind van de bijeenkomst brandt de zaal los, onder deskundige leiding van voorzitter Yolan Koster-Dreese. Er zijn veel vragen en nog meer schrijnende gevallen. "Had ik eindelijk een (idee)baan, moet ik mijn taxikosten zelf betalen omdat ik ga samenwonen. Weg inkomen."
Scholing blijk ook een belangrijke lacune te zijn. Zonder scholing kom je helemaal niet 'aan de bak'. Waarom bedenkt Europa geen goede richtlijn hiervoor? Tonny Groen van het FNV is van mening dat de overheid scholing zou moeten betalen. Als je gehandicapt raakt, moet je vaak omscholen. Tegelijkertijd heb je geen studiefinanciering meer. En als je de studie wel kunt betalen, hoe kom je dan vervolgens het schoolgebouw in?

Nog veel te doen
De Europese richtlijn en de nieuwe Nederlandse wet zijn een stap in de goede richting. Maar er is nog veel meer nodig om gehandicapten echt de mogelijkheden die ze hebben te laten benutten. Europarlementariër Theo Bouwman ziet in sommige gevallen wel wettelijke mogelijkheden. "Europa heeft wat arbeid en scholing betreft redelijke bevoegdheden. Toegang tot gebouwen zouden we via het omweggetje 'werk' kunnen verbeteren." Aangezien de Europese Commissie dit jaar heeft uitgeroepen tot het Europese jaar voor mensen met een handicap, zal ik er bij de Commissie nog eens extra op aandringen te komen met een algemene richtlijn voor gelijke behandeling voor gehandicapten, zoals ook bijvoorbeeld het Europees Gehandicaptenforum (EDF) bepleit.