Op maandag 25 oktober gaat om 6.15 uur de wekker. Man en dochter draaien zich nog eens om. Ik sta op om de trein naar Straatsburg te halen. Een reis van zeven uur. Ik lees mijn stukken en praat met collega’s. We zijn het erover eens dat dit een zeldzaam spannende week wordt.

De voorgedragen Europese Commissie ligt zwaar onder vuur. De nationale regeringen hebben voorzitter Barroso opgezadeld met een zwakke ploeg. Sommige kandidaat-eurocommissarissen hebben hun hoorzitting in het Europees Parlement niet goed doorstaan. Justitiecommissaris Buttiglione en energiecommissaris Kovacs zijn gezakt. Over vier anderen, waaronder Neelie Kroes, bestaan serieuze twijfels.

Vooral Rocco Buttiglione houdt de gemoederen bezig. Mijn parlementscommissie, Publieke Vrijheden, heeft er geen vertrouwen in dat deze reactionaire katholiek een actief antidiscriminatiebeleid zal voeren. Omdat de Europese Commissie toezicht moet houden op bestaande wetten en als enige nieuwe wetten mag voorstellen willen we geen gokje wagen met deze Italiaan. Zeker niet omdat hij ook in vorige functies geijverd heeft voor het toestaan van homodiscriminatie en het inperken van vrouwenrechten. Zijn beruchte uitspraak dat homo’s zondig zijn was een antwoord op een vraag van mij tijdens de hoorzitting. Collega Michael Cashman stelde de juiste vervolgvragen. Daarmee staken we de lont in het kruit. Inmiddels wankelt de Commissie. Want een koppige Barroso heeft alle commissarissen, ondanks de kritiek van het parlement, gehandhaafd. De grote vraag is nu of een meerderheid van de Europarlementariërs de hele ploeg naar huis durft te sturen. Barroso’s medestanders onderkennen het gevaar en schreeuwen moord en brand over religieuze discriminatie en ‘lekeninquisitie’. In de bus naar het parlementsgebouw doen Maria Martens (CDA) en ik deze discussie nog eens dunnetjes over.

In Straatsburg is de spanning voelbaar. Iedereen klampt iedereen aan. Tijdens de fractievergadering van de Groenen schetst voorzitter Dany Cohn-Bendit de krachtsverhoudingen. Vooralsnog is onduidelijk of we een meerderheid tegen Barroso kunnen organiseren. De christen-democraten steunen Barroso en Buttiglione door dik en dun. En we vrezen dat sommige liberalen en sociaal-democraten een tegenstem niet aandurven. We komen nog zo’n twintig stemmen tekort voor een veto tegen de Commissie. Daarna zit ik tot 21.00 uur bij allerlei bijeenkomsten, over kwesties als het plaatsen van filters op Internet en de onzinnige subsidies op tabaksteelt.

Dinsdag 26 oktober
Om 9.00 uur is de plenaire zaal ongewoon vol. Barroso presenteert zijn team. Hij lijkt te denken dat hij het net zal redden. Maar zijn vage toezeggingen over toezicht op Buttiglione zijn too little, too late voor de meeste fracties. Barroso blundert wanneer ie ons voorhoudt dat afwijzing van zijn ploeg tot een crisis zal leiden. Wat is dit voor democratie, als we alleen maar vóór mogen stemmen?

De resolutie die vanaf dat moment aan steun wint stelt dat er drie soorten bezwaren zijn tegen sommige kandidaten: politieke overtuigingen die indruisen tegen de basiswaarden van de Unie, gebrek aan kennis en belangenconflicten of wanpraktijken. Het gaat dus niet alleen om Buttiglione.

Om 12 uur wordt het debat onderbroken voor een toespraak van koningin Beatrix. Ik volg haar woorden nauwlettend. Meteen na afloop dien ik de zaal uit te sprinten en mijn commentaar te geven, live aan de NOS. Het valt me op dat ze bevlogen spreekt over de baten van de Europese samenwerking. Voor haar en velen van haar generatie is de EU de verwezenlijking van het ideaal ‘nooit meer oorlog’. Beatrix lijkt de Nederlandse regering, die zich blindstaart op de kosten van Europa, een subtiel standje te geven.

Na afloop zijn alle Nederlandse parlementariërs en de fractievoorzitters uitgenodigd voor een lunch met Beatrix. Mijn Groene fractievoorzitters zijn zo aardig geweest om verstek te laten gaan, om mij namens hen een plaatsje aan de hoofdtafel te gunnen. Het voornaamste gespreksonderwerp is ook hier de stemming over de Commissie.

Ondertussen proberen veel nationale regeringen hun parlementariërs verder onder druk te zetten, omdat een stem tegen Barroso’s team ook de nationale kandidaat-eurocommissaris in gevaar brengt. Maar dit keer krijgen de hoofdsteden geen poot aan de grond. Om 20.00 is er goed nieuws. De sociaal-democraten zullen als één blok tegenstemmen! Bij de liberalen verwerpt twee-derde de nieuwe Commissie. Ook de Groenen en communisten zijn unaniem tegen. Barroso is op papier zijn meerderheid kwijt. ’s Avonds kom ik niet in slaap. Ook mijn medewerker Richard blijkt tot 3.00 uur s’ nachts via Internet de laatste nieuwtjes te volgen.

Woensdag 27 oktober
Bij de uitgang van mijn hotel staat een televisieploeg van Netwerk. Ze zullen me tot de stemming volgen. Gelukkig klikt het wel. In het parlement ontbijt ik met de secretaris-generaal van de Groene fractie om de optelsom nog eens te maken. Barroso gaat het niet halen, dat is duidelijk. Ik probeer gewoon aan het werk te gaan, maar de spanning wordt te groot. Voor de grote vergaderzaal verdringen de journalisten elkaar. Ineens zoemt het gerucht rond dat Barroso zijn ploeg terugtrekt. Michael Cashman en ik omhelzen elkaar: we did it!

Om 11.00 uur maakt Barroso zijn besluit officieel. Gejuich gaat op. Het Europarlement heeft niet alleen geblaft maar ook gebeten. En gek genoeg vindt iederéén het opeens een goed besluit! Nog maar enige uren geleden stonden de christen-democraten erop dat Buttiglione zijn portefeuille zou behouden. Nu zet Camiel Eurlings boven zijn persbericht “Afwijzing Commissie-Barroso winst voor democratie”. Hij pleit ervoor dat Barroso goed kijkt naar de resultaten van de hoorzittingen. Flexibele man.

Een jubelende Femke Halsema staat op mijn voice-mail. Ik moet talloze journalisten te woord moet staan. Het gewone werk raffel ik af. Langzaam gaat de vaart eruit. De adrenaline daalt en ik ben ontzettend moe. Met mijn medewerkers sleep ik mij door de avond, totdat ik na een interview met NOVA echt vrij ben en met wat Franse journalisten een borrel neem.

Donderdag 28 oktober
Nog wat parlementaire arbeid en dan met de trein huiswaarts. Telefoneren, lezen, slapen. Thuis in Amsterdam een snelle hap, en dan weer op de fiets om in het televisieprogramma B&W de discussie nog eens over te doen.

De Italiaanse premier Berlusconi houdt vast aan de kandidatuur van Buttiglione. Hoe lang nog?

Vrijdag 29 oktober
Moeder-dochter-dag. De televisie vertoont de ondertekening van de Europese Grondwet in Rome. Historisch document, historische plek. Maar door de kwestie-Buttiglione wordt het allerminst een Silvio Superstar Show, gelukkig.

Zaterdag 30 oktober
’s Ochtends eerste een toespraak voor de Europese arbeidsbureaus. Daarna mag ik de hele dag als jurylid de presentaties beoordelen van Europese studenten. Ik word gebeld door Radio 1, en hoor dat Buttiglione zijn kandidatuur officieel intrekt. Een onvermijdelijke stap, zo reageer ik. Rocco ziet zichzelf als een martelaar voor het geloof. Misschien wordt hij nog eens zalig verklaard. Dat zit er voor mij vast niet in.