Het Europees Parlement wil dat mensenrechten en democratie de basis zijn van elke overeenkomst die in de toekomst met Rusland gesloten wordt. Dit staat in een verklaring die op donderdag 15 november is uitgebracht naar aanleiding van de recente top tussen Rusland en de EU in het Portugese Mafra.
Al met al is de verklaring redelijk voorzichtig. Europarlementariër Bart Staes van de Vlaamse partij Groen! en lid van de Rusland-delegatie van het Europees Parlement spreekt duidelijker taal over Rusland: "Rusland glijdt af naar een regelrechte dictatuur met een sterke leider. Een sterke leider die geen tegenspraak duldt en, daar waar hij dat nodig acht, zijn geheime politietroepen van de FSB inzet. Een leider die onder geen beding macht wil afstaan en allerlei kunstgrepen gebruikt om na de parlementsverkiezingen van december en de presidentsverkiezingen van maart toch de touwtjes in handen te houden."
Steun aan verkiezingswaarnemers
De groene fractie, waar zowel GroenLinks als Groen! deel van uitmaken, zijn er in geslaagd twee belangrijke punten in de verklaring op te nemen. Ten eerste is dat de zorg dat buitenlandse journalisten ook in Rusland hun werk moeten kunnen doen zonder gehinderd of geïntimideerd te worden.
Ten tweede is dat het protest tegen Russische pogingen om de ODIHR te ontmantelen. De Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR) is de afdeling van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) die controle uitoefent op het gebied van mensenrechten en democratie. Vooral in voormalige Sovjetrepublieken speelt ODIHR een belangrijke rol in het waarnemen en keuren van verkiezingen. Rusland heeft weinig behoefte aan een dergelijke democratische waakhond, maar de Groenen hechten er des te meer aan.
Mensenrechtendenktank in Brussel
Uit ergernis over de Europese bemoeizucht met Russische mensenrechten, heeft president Poetin in Mafra bekend gemaakt dat Rusland in Brussel een denktank voor mensenrechten gaat oprichten. De Groenen proberen het parlement er toe te bewegen deze stap van de positieve kant te bekijken. Het initiatief zou tot een gemeenschappelijke kijk op democratie en mensenrechten kunnen leiden mits de EU toestemming krijgt om een soortgelijk instituut in Moskou op te zetten.