Draagt de Europese belastingbetaler bij aan het Noord-Koreaanse kernwapenprogramma? Het lijkt er steeds meer op. Via de Korean Peninsula Energy Development Organisation (KEDO) steunt de Europese Unie de bouw van twee nieuwe kernreactoren in Noord-Korea.
Het doel van deze samenwerking is de Noord-Koreaanse nucleaire industrie onder internationaal toezicht te plaatsen. Maar onverwacht openhartig bevestigde de regering in Pyongyang onlangs dat zij doorwerkt aan het ontwikkelen van kernwapens. Het bestuur van KEDO, bestaande uit vertegenwoordigers van de Verenigde Staten, Japan, Zuid-Korea en de EU, heeft vervolgens de Noord-Koreaanse regering hard veroordeeld. De VS schorten hun stookolie-leveranties aan Noord-Korea op. Het ligt echter meer voor de hand om de steun aan nieuwe kerncentrales te beëindigen.
De Europese Commissie maakt jaarlijks 20 miljoen euro over aan KEDO. Ook de Amerikaanse regering heeft afgelopen voorjaar nog eens 95 miljoen dollar vrijgemaakt voor de nieuwe Noord-Koreaanse kernreactoren. Curieus, omdat president Bush in januari Noord-Korea tot de As van het Kwaad rekende. Wanneer leren we nu eens om dubieuze regimes geen machtsmiddelen in handen te spelen?
KEDO werd opgericht om te voorkomen dat Noord-Korea nucleair materiaal voor oorlogsdoeleinden zou gebruiken. Al in 1994 werd daarom een akkoord gesloten met Pyongyang. De bestaande Noord-Koreaanse reactoren moesten worden gesloten of gaan voldoen aan internationale veiligheidseisen. Er moest een einde komen aan de nucleaire wapenontwikkeling. In ruil daarvoor zou KEDO twee lichtwater-reactoren bouwen voor Noord-Korea.
Lichtwater-kernreactoren produceren minder plutonium per megawatt dan de oude Noord-Koreaanse reactoren. Maar door hun forse vermogen zullen de nieuwe reactoren, na voltooiing, twee keer zoveel plutonium produceren als Noord-Korea op eigen houtje ooit had gekund. Circa duizend Noord-Koreanen zullen bovendien geschoold worden in moderne nucleaire technologie. De Noord-Koreaanse toezegging om dit materiaal en deze kennis niet te gebruiken voor kernwapens blijkt nu een loze belofte. Hier wreekt zich het feit dat KEDO niet de duurzame oplossing heeft gekozen voor het Noord-Koreaanse energievraagstuk: investeren in energie-efficiëntie en hernieuwbare energiebronnen.
De Groene fractie in het Europees Parlement heeft de afgelopen jaren stelselmatig geprobeerd een eind te maken aan de Europese bijdrage aan de Noord-Koreaanse kernreactoren. Pas door de recente bekentenissen van Pyongyang kwam hiervoor steun. Het EP heeft de 20 miljoen euro voor KEDO onlangs bevroren. De Europese ministers van Financiën hebben daarmee ingestemd. Maar zolang de EU zich niet formeel terugtrekt uit KEDO, blijft het geld wel op de begroting staan. Ondertussen komt Brussel middelen tekort voor de financiering van de wederopbouw van Afghanistan en de Europese bijdrage aan het Global Health Fund voor de bestrijding van Aids, tbc en malaria. Door de starre begrotingsregels kan het hiervoor benodigde geld alleen gehaald worden uit het potje 'externe uitgaven'. Laat daar nu net die 20 miljoen voor de Noord-Koreaanse kerncentrales inzitten! Het is duidelijk dat er betere bestedingen zijn voor dit geld.