“Het jarenlang opslaan van alle vluchtgegevens in Europa is een peperdure schijnoplossing in de strijd tegen terrorisme. Wij steken de miljoenen voor zo'n PNR-systeem veel liever in iets dat wat oplevert: betere Europese samenwerking tussen politie- en justitiediensten.” GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini is niet te spreken over het besluit van de commissie Burgerlijke Vrijheden om akkoord te gaan met het opslaan van alle gegevens van passagiers op vluchten vanuit, naar en binnen de EU (EU PNR).

Sargentini noemt het onverantwoord om zoveel geld te steken in het doelloos opslaan van passagiersgegevens. Twee getallen maken dat duidelijk:

  • Het PNR-systeem zou volgens de Europese Commissie ongeveer vijfhonderd miljoen euro kosten.
  • De Europese opsporingsdienst Europol heeft een jaarbudget van een paar honderdduizend euro voor gezamenlijke opsporingsteams waarin medewerkers uit verschillende EU-landen samenwerken. Deze teams worden amper ingezet en het ontbreekt ze aan de middelen voor effectief opsporingswerk.

Aanslagen Parijs

In reactie op de aanslagen in Parijs besloten EU-landen en de grote fracties in het Europarlement om (na een afwijzing door de LIBE-commissie in 2013) het opslaan van vluchtgegevens opnieuw op tafel te leggen. “En dat terwijl de daders van de aanslagen – die al bekend waren bij veiligheidsdiensten – gewoon met de auto van Brussel naar Parijs zijn gereden.” Het ging mis bij de uitwisseling van informatie tussen veiligheidsdiensten. Sargentini wijst er ook op dat er al een systeem bestaat om in samenwerking met luchtvaartmaatschappijen vooraf verdachte personen te signaleren.

Sargentini: “EU PNR maakt het niet makkelijker om naar de speld in de hooiberg te zoeken, het zorgt er alleen voor dat er meer hooi op de berg gemikt wordt.”

Volgens de voorstellen worden alle gegeven die je invoert om een vliegtuigticket te kopen – zoals wanneer je het ticket hebt gekocht, hoe je het ticket hebt betaalt, en je contactgegevens – opgeslagen in 28 verschillende registers. Sargentini twijfelt er sterk aan of deze wet standhoudt bij het Europese Hof in Luxemburg, dat eerder al de verplichte opslag van internetgegevens naar de prullenbak verwees.

Nederlandse tegenstand

Twee maanden geleden kondigden de Nederlandse regeringspartijen VVD en PvdA aan naar de Luxemburgse rechter te stappen als de opslag van passagiersgegevens de onschuldige burger onnodig raakt. Het is dan ook frappant dat Nederland afgelopen vrijdag het politieke akkoord meetekende, terwijl krachtige waarborgen voor databescherming in de huidige wetstekst ontbreken. GroenLinks diende deze week in de Tweede Kamer een motie in die het kabinet oproept om tegen de PNR-deal te stemmen als die wordt behandeld in de Raad van ministers.

In de commissie Justitie en Burgerlijke Vrijheden steunde een meerderheid van christendemocraten, conservatieven en liberalen de deal. Het voltallige Europees Parlement stemt waarschijnlijk in januari over de PNR-deal.