Vijftien jaar geleden veranderde het Plein van de Hemelse Vrede in Peking in een slagveld. Europa besloot tot een wapenembargo. China dringt bij de Chinees-Europese top van vandaag aan op een einde van dit embargo. Voor de Groenen is dit uitgesloten.

Met name Frankrijk is voorstander van opheffing van het embargo. De Duitse bondskanselier Schröder wilde dat aanvankelijk ook, maar hij werd teruggefloten  eind oktober door de voltallige Bondsdag.  Vandaag woensdag 8 december vindt, onder Nederlands voorzitterschap, de EU-China top in Den Haag plaats.

Taiwan en Tibet
De Groenen dringen er bij de EU op aan om voet bij stuk te houden en mensenrechten boven handelsbelangen te plaatsen. “China is wereldwijd nu al de grootste importeur van conventionele wapens. Uitbreiding van het Chinese wapenarsenaal zal de wapenwedloop in de regio ongetwijfeld verder versnellen. Bovendien stelt China zich nog steeds hard op in het conflicten met Taiwan en wordt verzet in Tibet hardhandig onderdrukt. Ook in het licht hiervan lijkt het me onverstandig China verder te bewapenen”, aldus GroenLinks-europarlementariër Joost Lagendijk.

Tiananmen
Op 4 juni 1989 schoot het Chinese leger in Peking op demonstrerende studenten. Er vielen vele doden en anderen werden opgepakt en verdwenen in de Chinese gevangenissen. “Er zitten nog steeds mensen vast van die demonstratie op Tiananmen. Nabestaanden wordt zelfs het recht op openbaar rouwen verboden. Een onafhankelijk onderzoek is er nooit geweest. De Chinese regering weigert kritisch naar de gebeurtenissen te kijken. Niemand is in staat van beschuldiging gesteld, laat staan veroordeeld”, aldus Lagendijk die lid is van de buitenlandcommissie van het Europees Parlement.

Niet verbeterd
Tiananmen was de reden het embargo in te stellen. Vijftien jaar later is China wel rijker geworden, maar de mensenrechtensituatie is helaas niet verbeterd.  Wapenexport blijft wat de Groenen in het Europees Parlement betreft dan ook uitgesloten. “Dat zou het verkeerde signaal afgeven en Europa ongeloofwaardig maken”, aldus Lagendijk. “Velen willen dat Europa in het internationale en diplomatieke veld als serieuze speler meedoet. Maar mocht de EU het wapenexportverbod laat vallen vóór China werkelijk verbeteringen op het gebied van de mensenrechten doorvoert, dan is de EU niet veel meer dan een inhalige marktkoopman zonder ethiek.”

VS
Ook de Verenigde Staten hebben een wapenembargo tegen China. Lagendijk: “Doordat zowel de EU als de VS een exportverbod hebben, legt dat extra druk op China om de mensenrechtensituatie serieus te nemen. Los van het feit dat de VS wellicht andere argumenten hebben om vast te houden aan dat embargo tegen China, is het een extra argument voor Europa om voet bij stuk te houden.” 

Link
- Groenen blij met wapenexportcode en handhaving embargo China (17 november 2004)