Waterboarding, Russische roulette, rectale voeding, staan op gebroken benen. Dit zijn nog maar een paar voorbeelden van de gruwelijke verhoorpraktijken die de Amerikaanse inlichtingendienst CIA na de aanslagen van 11 september toepaste op ontvoerde verdachten. Eerder bleek al dat veertien EU-landen de CIA meehielpen om verdachten te ontvoeren. Na de publicatie van het Amerikaanse onderzoeksrapport wil het Europarlement nu ook in Europa opheldering. Woensdag stemt het over een resolutie, waar GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini aan meeschreef.

De Amerikaanse Senaat deed uitgebreid onderzoek naar illegale verhoormethoden van de CIA. De samenvatting van dat onderzoek legt bloot dat verschillende EU-landen betrokken waren en concludeert verder dat de CIA stelselmatig misleidende informatie gaf over de verhoren en dat de verhoormethoden ineffectief waren. Het Europees Parlement vraagt nu om het volledige 6000 pagina's tellende rapport in te mogen zien om verder onderzoek te kunnen doen naar de rol van de EU-landen.

Sargentini benadrukt het belang van het waarborgen van onze mensenrechten, democratie en rechtsstaat, zeker in de strijd tegen terrorisme. “De Verenigde Staten en de EU-lidstaten moeten deze mensenrechtenschendingen onderzoeken en de verantwoordelijken berechten. Dit rapport kan niet zonder gevolgen blijven.”

Meer transparantie

De CIA maakte gebruik van geheime gevangenissen binnen en buiten Europa waarbij vluchtzones en luchthavens van zijn gebruikt in ruil voor financiële steun. Om welke bedragen gaat het? Wie heeft onderhandeld en was op de hoogte? En is het geld naar de staatskas gegaan?

Onder de mom van veiligheid wordt veel informatie over het aandeel van de EU-landen in deze operaties nog geheim gehouden. Toch slaagde het Europees Mensenrechtenhof erin om Polen te veroordelen voor haar medewerking in het voorbereiden en uitvoeren van CIA-ontvoeringen. Tegen Litouwen, Italië en Roemenië lopen op dit moment vergelijkbare zaken.

Verantwoording afleggen

De Amerikaanse onderzoekers constateren dat een deel van de gevangenen onterecht is vastgezet. Sargentini: “Het is nu tijd dat de Amerikaanse president Barack Obama zijn belofte om Guantanamo Bay en vergelijkbare geheime gevangenissen te sluiten, waar maakt. De gevangenen worden daar vastgehouden en mishandeld zonder enige formele aanklacht of uitzicht op een eerlijk proces.”

GroenLinks spreekt zich al jarenlang uit tegen het rookgordijn dat is opgetrokken rond de praktijken van de CIA in Europa. Met de recente onthullingen uit het onderzoek hoopt Sargentini dat EU-landen hun verantwoordelijk nemen en de betrokkenen bij deze misstanden zullen berechten, zoals dat hoort in een rechtsstaat.