Het Europees Parlement wil een Europese officier van justitie om EU-fraude te bestrijden. Mits de rechten van verdachten zijn gewaarborgd en er democratische en juridische controle is, mag deze Europese openbaar aanklager zich ook bezighouden met vervolging van andere EU-misdaden, vindt GroenLinks. Het nieuwe EU-verdrag moet hiervoor de basis scheppen.
In fraudezaken waar meerdere lidstaten bij betrokken zijn, verloopt de samenwerking tussen politie en justitie vaak moeizaam. In een oriënterende notitie pleit de Europese Commissie voor een Europese officier van justitie om fraude met EU-gelden doelmatiger aan te pakken. Het Europees Parlement reageerde donderdag 27 maart positief. Ook GroenLinks-europarlementariër Kathalijne Buitenweg is, onder voorwaarden, positief.
Voorwaarden
Buitenweg: “De huidige Europese politie- en justitiesamenwerking is onoverzichtelijk en oncontroleerbaar voor politici, rechters en verdachten en hun advocaten. Een Europese officier van justitie met een helder mandaat kan die onduidelijkheid wegnemen.” Voorwaarde is dat de Europese officier verantwoording aflegt en wordt gecontroleerd door het Europees Parlement en de (Europese) rechter, vindt GroenLinks. ”Ook moet die officier gebonden zijn aan Europese regels voor de hele strafprocedure, inclusief toegestane dwangmiddelen en de toelaatbaarheid van bewijs. Het gebruik van opsporingsmethoden is bijvoorbeeld op dit moment in Europa heel verschillend. Ook moeten er afspraken komen over voorarrest, het recht op juridische bijstand, vertaling, enzovoorts”, aldus Buitenweg.
Breder dan fraude
GroenLinks wil, als aan de voorwaarden is voldaan, dat de Europese officier van justitie breder ingezet wordt. Hij of zij moet zich naast fraude bezighouden met ernstige grensoverschrijdende misdaden met een duidelijk EU-belang. Buitenweg: “Dat kan fraude zijn, maar ook milieudelicten of mensenhandel. Dat zijn ernstige misdrijven die grensoverschrijdend zijn en waar een Europees belang in het geding is.”
EU-verdrag
Om de Europese officier van justitie rechtsbasis te geven, moet die worden opgenomen in het nieuwe EU-Verdrag. Giscard d'Estaing - de voorzitter van de Europese Conventie – die dit verdrag voorbereidt - pleitte onlangs ook voor een Europese officier van justitie die zich met meer dan alleen fraude bezig houdt. De Britse regering liet echter direct blijken niets voor het voorstel te voelen. Ook de Nederlandse regering is tot nu toe afhoudend. Buitenweg: “Helaas weegt verlies van soevereiniteit bij de misdaadbestrijding zwaarder dan winst op het vlak democratie, rechtsbescherming en doelmatigheid."