De Europese en Turkse leden van de Turkije-delegatie zijn het steeds vaker eens over wat nodig en haalbaar is voor Turkije op weg naar lidmaatschap van de Europese Unie. Brussel wil geloofwaardige vooruitgang zien bij de politieke hervormingen. Verder moet er een oplossing komen voor het Cyprus-conflict.

Vertrouwen
GroenLinks-europarlementariër Joost Lagendijk is voorzitter van de Turkije-delegatie. Deze week hield die haar halfjaarlijkse zitting. Lagendijk proeft een groeiend wederzijds vertrouwen: “Wij komen alsmaar vaker tot vergelijkbare conclusies. Bovendien groeit na de recente terroristische aanslagen in Istanbul het besef dat wij vele problemen delen.”

Aanslagen
Istanbul is in november getroffen door aanslagen op twee synagogen, het Britse Consulaat en een Britse bank. Daarmee is voor het eerst ook Europa doelwit geworden van grootschalige terroristische acties. Aanleiding genoeg voor Brussel om haar samenwerking met Turkije op dit terrein te versterken, vindt Lagendijk. Hij stelde daar samen met CDA-collega Arie Oostlander vragen over aan de Europese Commissie. De aanslagen kunnen ook een terugslag betekenen voor het hervormingsproces vreest Lagendijk: “We moeten ervoor zorgen dat de situatie nu niet door repressieve krachten binnen Turkije aangegrepen wordt om de recent verworven rechten en vrijheden weer de kop in te drukken.”

Geloofwaardige vooruitgang
Het drama van Istanbul is van verschillende kanten aangegrepen om zowel vóór een snelle toetreding van Turkije te pleiten, als tégen verdere integratie van dit land in Europese structuren. De Turkije-delegatie - onder leiding van Lagendijk - heeft zich nadrukkelijk voor de Europese weg uitgesproken. “Dan moet het land eind volgend jaar, wanneer de EU besluit of de onderhandelingen geopend kunnen worden, geloofwaardige vooruitgang in het hervormingsproces hebben geboekt. Niet alleen in de wetboeken, maar ook op straat, in de rechtbanken en op de politiebureaus. We verwachten geen absolute perfectie, daar voldoet geen enkel lidstaat aan. Maar pas bij geloofwaardige vooruitgang is er sprake van een point of no return“, aldus Lagendijk.

Cyprus
De beëindiging van het conflict in het gedeelde Cyprus geldt als de andere cruciale factor voor de toetredingsvooruitzichten van Turkije. De Europese Commissie heeft het mogelijk uitblijven van een oplossing een 'serieus obstakel' genoemd voor Turkije. Brussel hoopt dat de aanstaande verkiezingen in het Turkse gedeelte van het eiland een overwinning van de oppositie opleveren en hereniging alsnog mogelijk wordt. De oppositie heeft zich immers voor het VN-vredesplan uitgesproken. Lagendijk: "Ankara moet zijn invloed aanwenden om vóór 1 mei 2004, wanneer Cyprus EU-lid wordt, een oplossing te bereiken. Het misbruik van Cyprus als ‘bargaining chip' werkt alleen maar averechts."

Schriftelijke parlementaire vraag van Joost Lagendijk (GroenLinks) en Arie Oostlander (CDA)
(27 november 2003)
Betreft: Uitbreiding samenwerking op gebied van terrorisme

Turkije is recentelijk getroffen door terroristische aanslagen op twee synagogen op 15 november en op het Britse Consulaat en de HSBC op 20 november 2003 in Istanbul.

Ziet de Commissie extra mogelijkheden de samenwerking met Turkije op het gebied van terrorismebestrijding uit te breiden, aangezien deze aanslagen het proces van de hervormingen in Turkije kunnen belemmeren?