De Justitiecommissie van het Europees Parlement stelde woensdag in een rapport de massasurveillance aan de kaak. Het bevat de bevindingen van het onderzoek dat het Europarlement deed naar de onthullingen van NSA-klokkenluider Edward Snowden. GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini nam deel aan het onderzoek en steunt de conclusies: “Het Europarlement veroordeelt terecht de ontsporing van inlichtingendiensten, de Amerikaanse NSA en de Britse GCHQ voorop.”
Het rapport bekritiseert in sterke bewoordingen de massale verzameling van gegevens van onverdachte personen en het waarschuwt voor de grote gevaren ervan voor de privacy, de vrijheid van meningsuiting, de persvrijheid en de rechtstaat.
Sargentini vindt dat het rapport duidelijk maakt dat regeringen en parlementen snel moeten ingrijpen. In veel landen faalt het toezicht op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Daardoor ontwikkelden ze een grote minachting voor de beperkingen die wetten en mensenrechten stellen aan hun activiteiten. “Dat moet snel veranderen. Anders hollen ze de veiligheid en vrijheid van de Europese burgers, die door de diensten beschermd horen te worden, volkomen uit.”
Het rapport roept zes EU-landen, waaronder Nederland, met name op
- om het toezicht op inlichtingendiensten aan te scherpen,
- om te verzekeren dat hun wetgeving nu en in de toekomst de mensenrechten respecteert en
- om opheldering te verschaffen over hun massasurveillance-activiteiten.
Sargentini: “Ik wil meer openheid over de datagraaierij door AIVD, MIVD en NSO. En het is duidelijk dat de Nederlandse plannen om de massasurveillance uit te breiden naar kabelgebonden communicatie veel te ver gaan. Waar blijft het recht op vertrouwelijke communicatie?”
Snowden wil getuigen
Het rapport wordt nu voorgelegd aan de plenaire vergadering van het Europees Parlement. Sargentini heeft goede hoop dat voor die tijd nog een extra getuige kan worden gehoord: Edward Snowden zelf.
“Snowden heeft zich inmiddels bereid verklaard de vragen van het Europarlement te beantwoorden. Dat zou een duidelijk signaal zijn: waar minister Plasterk vindt dat Snowden 'het belang van de staat' ernstig heeft geschaad, vindt het Europees Parlement dat hij de burgers een dienst heeft bewezen.”