Sinds 1996 neemt het pesticidengebruik in Europa gestaag toe. Nederland, Zweden en Denemarken namen inmiddels maatregelen om gebruik te verminderen, de andere lidstaten helaas nog niet. Het Europees Parlement wil dat de Europese Commissie voorstellen doet om het gebruik van bestrijdingsmiddelen in Europa terug te dringen.

Maar liefst zo’n 40 procent van de levensmiddelen bevat residuen van pesticiden. De biodiversiteit heeft te lijden onder bestrijdingsmiddelen en grondwater wordt erdoor vervuild. Donderdag 26 maart riep het Europees Parlement de Europese Commissie op met voorstellen en duidelijke tijdsschema’s te komen om het pesticidengebruik in de EU terug te dringen.

Ongezond
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat er jaarlijks wereldwijd zo’n drie miljoen mensen ziek worden en 220 duizend doden vallen als gevolg van pesticidengebruik en ongelukken met pesticiden. GroenLinks-europarlementariër Alexander de Roo: “Dat zijn alleen nog maar de acute effecten. Op langere termijn variëren gezondheidsproblemen van een lagere spermakwaliteit tot depressiviteit en van allergieën tot en verhoogde kans op kanker.” Recente Amerikaanse studies geven aan dat biologisch eten gezonder is. Daar zitten namelijk veel meer anti-oxidanten in waardoor de kans op kanker kleiner wordt.

Streefcijfers
Harde wetgeving tegen gebruik van bestrijdingsmiddelen bleef tot nu toe uit, tot ongenoegen van het Europees Parlement. De Roo: “Halvering van het pesticidengebruik in 2014 is haalbaar. In Zweden is het gebruik in tien jaar met 75 procent gedaald. De EU moet in haar voorstellen heldere streefcijfers vastleggen. De lidstaten moeten dan - middels een pakket aan maatregelen dat aansluit op het specifieke pesticidengebruik van die lidstaat - het gebruik terugdringen.”

Vervuiler betaalt
De Europese Commissie stelt dat ‘het gevaar van bestrijdingsmiddelen door de samenleving wordt aanvaard, omdat aan het gebruik van pesticiden significante economische voordelen vastzitten’. De samenleving draait echter op voor de kwalijke gevolgen van pesticidengebruik. Een slechte zaak vindt De Roo. “Om het principe ‘de vervuiler betaalt’ recht te doen, zou je een toeslag op het gebruik van bestrijdingsmiddelen kunnen berekenen. Deze heffingen kunnen voor voorlichting en onderzoek naar alternatieven worden gebruikt”, aldus De Roo.

Bloemen aan de walkant
Ook was er het voorstel om drie meter van de slootkant geen pesticiden te gebruiken. De Roo: “De '3 meter regeling' is een manier om het oppervlaktewater te beschermen tegen gif. Bovendien gaan er op die drie meter bloemen en planten groeien. Dat komt de biodiversiteit – van planten en insecten – ten goede.” Omdat de liberalen en christen-democraten tegenstemden, haalde dit voorstel helaas geen meerderheid.

Tijdbom
Een heel ander maar groot probleem zijn de tonnen pesticiden die liggen weg te rotten in de kandidaat-lidstaten. De verouderde bestrijdingsmiddelen, vaak van inferieure kwaliteit en reeds verboden in de EU, zijn een groot probleem voor milieu en volksgezondheid. In juni 2002 vroegen de groene europarlementariërs De Roo (GroenLinks) en Staes (Agalev, België) reeds aandacht voor deze tijdbom. Vandaag drong ook het Europees Parlement aan op financiering van programma’s die de pesticiden in kaart brengen en op een veilige manier verwijderen.