De Europese regeringen denken steeds minder te hoeven bijdragen aan de EU zonder hun ambitieuze plannen bij te stellen. Het Europees Parlement is bezorgd en dringt er bij de nieuwe Europese Commissie op aan leiderschap te tonen bij de begrotingsonderhandelingen en niet toe te geven aan de één-procents eis van netto-betalers als Nederland en Duitsland.

“De Europese Commissie moet niet nu al met toezeggingen komen, maar de rug recht houden bij de onderhandelingen over de Financiële Perspectieven”, vat GroenLinks-europarlementariër Kathalijne Buitenweg de visie van het Europees Parlement dinsdag 14 december samen. Die zette middels vragen aan de Europese Commissie het onderwerp op de agenda. Vaststelling van het meerjarig budgettair kader 2007 – 2013 van de EU is een van de heetste Europese hangijzers het komend half jaar. De EU-regeringen moeten die samen met de Europese Commissie  en het Europees Parlement  uiterlijk juni 2005 vaststellen.

Prodi-voorstellen
De Groene/EFA fractie vindt de oorspronkelijke voorstellen van de Europese Commissie van dit najaar een goede basis voor onderhandelingen. De zogenaamde 'Prodi-voorstellen' staan voor een Europese begroting van 1,14% van het BNP, met investeringen in de Lissabonstrategie, geld voor een economische stimulans in de armere regio's en een versteviging van de rol van de Unie in de wereld.

Groenen  ambitieuzer
Dat is prachtig, beaamt Buitenweg, “maar mijn fractie is ambitieuzer. De toekomstige generaties komen er bekaaid van af. Er wordt onvoldoende geïnvesteerd in hernieuwbare energiebronnen. Dat is slecht voor het milieu, en houdt ons ook afhankelijk van dubieuze regimes in landen waar de olie rijkelijk vloeit. Er is geen apart fonds voor Natura 2000. Er is onvoldoende geld om de opvang van vluchtelingen in de regio te verbeteren. En een te geringe verhoging van gelden voor cultuur en voor uitwisselingsprogramma's voor jongeren. Wij willen wat minder geld voor het promoten van Europa en wat meer voor het ervaren daarvan.”

Ten koste van onderzoek, mensenrechten, milieu
Zes nettobetalers (Nederland, Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Oostenrijk, Zweden en Frankrijk) legden in december 2003 de eis op tafel niet meer te betalen dan bij de 'oude' meerjarenbegroting. Diezelfde zes landen weigeren te praten over hervormingen op de grootste Europese kostenpost: het landbouwbeleid. Onaanvaardbaar, vindt GroenLinks. “Dus waar gaat de korting plaatsvinden? Op geld voor onderzoek en ontwikkeling, mensenrechten, milieu, buitenlandbeleid, cultuur. Zaken die mensen aan het hart gaan. Die een zichtbare meerwaarde hebben als ze op Europees niveau worden gedaan. Een begroting die uit scepsis geboren wordt  zal alleen maar scepsis voeden. Hiermee blijft Europa alleen een markt en munt. En dat is de verkeerde weg.”

Drie dubbel dom
Geruchten deden de ronde dat de Europese Commissie al toezeggingen richting 1,07% had gedaan. “Dat is drie dubbel dom”, concludeert Buitenweg. “Inhoudelijk, want als we écht een Europa van mensen willen, van 'eenheid in verscheidenheid', dan moeten we het lef hebben daarin te investeren. Strategisch, want wie gaat nu al concessies doen, nog voor de onderhandelingen geopend zijn. En institutioneel. U kunt het standpunt van het parlement gebruiken in de onderhandeling tussen ons en de EU-regeringen. Misschien vragen wij wel 1,5%! Dan heeft u met uw 1,14% een mooie tussenpositie. Dus vasthouden en stevig onderhandelen.”

Netto-betalers radicaliseren
“De EU-regeringen zijn in de tussentijd zelfs geradicaliseerd en spreken nu over een plafond van 1% van het BNP in vastleggingsverplichtingen - in plaats van in betalingen die altijd lager uitpakken! Dit betekent dus dat zij willen dat we tot in 2013 een begroting hebben die lager is dan de huidige - en dat met een grotere Europese Unie! En ondertussen maar waslijstjes van ambities maken.”

Links
- Voorstellen financiering EU moet groener (10 febr 2004)
- Utopie netto-betalers: meer en groter Europa voor minder geld (16 jan 2004)

Bijdrage Kathalijne Buitenweg namens de Groenen/EVA-fractie waar GroenLinks deel van uitmaakt tijdens debat in Europees Parlement, 14 december 2004:

 

Voorzitter, de groene fractie vindt de voorstellen van de Commissie een goede basis voor de onderhandelingen tussen het Parlement en de Raad. Ik begrijp dat u het nu het Barroso-pakket wilt noemen in plaats van het Prodi-pakket. Dat mag van mij allemaal, het gaat me tenslotte om de inhoud. 1,14% van het BNP voor investeringen in de Lissabon-strategie, voor geld voor een economische stimulans in de armere regio’s en voor de
versterking van de rol van de Europese Unie in de wereld. Dat is allemaal prachtig.

Mijn fractie heeft echter ook kritiek op uw plannen. De toekomstige generaties, onze kinderen, komen er namelijk wat bekaaid vanaf. Er wordt onvoldoende geïnvesteerd in hernieuwbare, duurzame energiebronnen. Dat is slecht voor het milieu en het houdt ons bovendien afhankelijk van allerlei dubieuze regimes in landen waar de olie wel rijkelijk vloeit. Er is geen apart fonds voor Natura 2000, er is onvoldoende geld om de opvang van vluchtelingen in de regio te verbeteren en er is een te geringe verhoging van gelden voor cultuur en uitwisselingsprogramma’s voor jongeren. Wij willen Europa wat minder promoten en ervoor zorgen dat mensen Europa wat meer ervaren.

Dus 1,14% "plus", wat mijn fractie betreft. Dat is inderdaad iets anders dan wat veel lidstaten zeggen. Sommige van die lidstaten hanteren nog steeds de 1%-mantra. Ondertussen zijn ze zelfs sluipenderwijs geradicaliseerd, want ik heb begrepen dat ze het inmiddels hebben over 1% in de vastleggingsverplichtingen in plaats van in de betalingen, die traditioneel altijd wat lager uitpakken. Dat zou inhouden dat we tot 2013 een lagere begroting zouden hebben dan nu. Dat
voor een grotere Europese Unie. En ondertussen maar waslijstjes met ambities maken!
De lidstaten zitten niet allemaal op één lijn. De bezuinigingen op landbouw en de structuurfondsen zijn juist zeer controversieel. Een kind kan dus bedenken dat die grotendeels intact zullen blijven in de grote onderhandelingen. Waarop zal dan wel worden gekort? Op geld voor onderzoek, ontwikkeling, mensenrechten, milieu, buitenlands beleid en cultuur.

Juist die zaken die mensen na aan het hart liggen en die een zichtbare meerwaarde krijgen als ze op Europees niveau worden uitgevoerd. Een begroting die uit euroscepsis wordt geboren, zal die euroscepsis alleen maar verder voeden. Hiermee houden we een Europa dat vooral op de markt en de munt is gericht, en dat is absoluut de verkeerde weg.

Ik ben het eens met collega Lamasourre, die zegt dat we een actiever leiderschap van de Europese Commissie nodig hebben. Als we echt willen - en dat staan we toch voor - dat Europa een Europa van eenheid in verscheidenheid is, zullen we daarin ook actief moeten gaan investeren. Ik zou de Europese Commissie ook willen zeggen: "gebruik ons, want u kent
ons standpunt nog niet. Misschien pleiten we wel voor 1,5%, omdat we namelijk veel ambitieuzer zijn dan de lidstaten. Dan zit u met 1,14% redelijk in het midden".

Ik hoop dus dat u tot het strategische inzicht zult komen om al die rook die steeds wordt opgeworpen en waarvan wij denken dat er een klein vuurtje onder zit - misschien hebt u toch stiekem ergens 1,07% laten vallen -, te verdrijven. Kom met een duidelijke visie over waar u naartoe wilt met dit Europa, toon uw leiderschap. Toon het ook in de onderhandelingen, want dat is de enige manier om een Europa te creëren dat niet het oude Europa van de markt en de munt is, maar een Europa dat mens en milieu ter harte gaat.