De Europese politiemissie EULEX startte afgelopen dinsdag in heel Kosovo, zowel in de gebieden met een Servische als in die met een Albanese meerderheid. Daarmee is de angst voor een definitieve opdeling van Kosovo voorlopig bezworen, aldus Joost Lagendijk. De Europese Unie heeft EULEX naar Kosovo gezonden om politie, justitie en douane van de jonge staat te ondersteunen. De missie zou volgens het oorspronkelijke plan gelijk na de onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo (17 februari 2008) beginnen, maar het verzet van Servië heeft voor een flinke vertraging gezorgd.

Goed begin
Gezien de vijandige houding van veel Serviërs en de scepsis bij veel Albanezen, was er rekening mee gehouden dat de politiemissie op verzet zou stuiten bij de lokale bevolking. De NAVO-troepenmacht in Kosovo was in staat van paraatheid om snel in te kunnen grijpen, maar de eerste dagen van EULEX zijn zonder incidenten verlopen. Lagendijk, rapporteur voor Kosovo in het Europees Parlement, is verheugd over het goede begin. “Alle bevolkingsgroepen hebben er baat bij dat EULEX nu werkt in heel Kosovo. De missie moet snel aan de slag met het oplossen van slepende conflicten over eigendomsrechten en met gestrande rechtszaken over interetnisch geweld.”

Cryptisch
De afgelopen tijd heeft VN Secretaris-Generaal Ban Ki-moon in gesprekken met Servië een oplossing geforceerd voor de impasse over EULEX en in november stemde de VN Veiligheidsraad na lang onderhandelen in met de komst van de missie. Veel waarnemers interpreteerden de cryptische taal van het onderhandelingsresultaat als de aanzet voor een definitieve verdeling van het land in Servische en Albanese gebieden. Media berichtten dat EULEX alleen in het overwegend Albanese zuiden aan de slag zou kunnen. De VN-missie UNMIK zou dan het vrij gebrekkige internationale toezicht voortzetten in het Servische noorden.

Maar deze voorspelling is niet uitgekomen. De VN-missie, die voor de Kosovaren al had afgedaan, geeft alle taken op het gebied van politie, justitie en douane over aan EULEX. Bovendien spreekt het VN-rapport van "een coherent justitieel systeem, inclusief civiele en strafzaken, in geheel Kosovo". Dit duidt op VN-steun voor één wetboek en één geïntegreerde politie voor heel Kosovo.

Lagendijk, rapporteur namens het Europees Parlement, is  blij met de meewerking van Belgrado. Maar hij blijft voorzichtig. "Het is geweldig dat EULEX na lang wachten nu ook werkt in Noord-Kosovo. We moeten wel afwachten of Belgrado de Serviërs in Kosovo echt de mogelijkheid laat om samen te werken aan één Kosovo waar recht en orde heersen. Of dat het toch nog gaat teruggrijpen op tactieken om de missie te saboteren."