De Europese Commissie wil dat zware milieumisdrijven, zoals het illegaal dumpen van schadelijk afval, overal in de EU strafbaar wordt. GroenLinks verwelkomt een gezamenlijke aanpak van milieucriminaliteit.
Er vinden veel illegale afvaltransporten plaats in Europa. Blijkbaar is het verleidelijk om afval over de landsgrens te dumpen, vanwege de grote verschillen in de handhaving van de Europese milieuregels en de bestraffing van overtredingen. Staatssecretaris van Geel van Milieu heeft hierover al eerder aan de bel getrokken.
Verzet
Maar elke bemoeienis van Brussel met het strafrecht stuit op fors verzet in de lidstaten. Strafrecht wordt immers gezien als een nationale zaak. Ook de Nederlandse regering voelt weinig voor het voorstel van de Europese Commissie om gezamenlijke straffen af te spreken.
Juridisch gesteggel
Toch heeft de EU in beperkte mate wel degelijk invloed op het strafrecht. In 2005 vernietigde het Europees Hof een kaderbesluit over de bescherming van het milieu door middel van het strafrecht. Dit besluit was door de lidstaten aangenomen in de derde pijler (justitiesamenwerking). Het Hof meende dat het besluit thuishoort in de eerste pijler (interne markt, milieu). In de eerste pijler hebben lidstaten geen vetorecht en heeft het Europees Parlement medezeggenschap.
Europees waar nodig
Kathalijne Buitenweg, europarlementariër voor GroenLinks: “De lidstaten zijn het in 2003 al eens geworden over wélke milieumisdrijven strafbaar moeten zijn. Iedereen lijkt het er ook over eens te zijn dat het ontbreken van Europese afspraken illegaal afval transport uitlokt. We hebben dus Europese wetgeving nodig. Bij de zwaarste milieumisdrijven is vrijheidsberoving een gepaste straf. Maar de lidstaten moeten ook ruimte behouden voor bestuursrechtelijke sancties, die soms effectiever zijn dan stafrechtelijke,” aldus Buitenweg.
Naima Azough, Tweede Kamerlid voor GroenLinks: “Ik ben er niet voor om een compleet Europees wetboek van strafrecht te schrijven. Voor de meeste overtredingen of misdrijven is het afdoende om op nationaal niveau de strafbaarheid te regelen. Maar in uitzonderlijke gevallen kan het ontbreken van Europese afspraken misdadigers ertoe aanzetten hun delict over de grens te plegen. Dit is vrijwel nooit het geval bij zaken als fietsendiefstal, moord of zedendelicten. Maar wel bij het dumpen van illegaal afval.”
Handen uit de mouwen
Kathalijne Buitenweg: “Een democratische procedure is gegarandeerd, al hadden sommige lidstaten liever een andere weg bewandeld. Ik hoop wel dat de juridische strijd over de juiste rechtsbasis, die al sinds 2000 speelt, niet nog jaren wordt voortgezet , maar dat we praktisch kijken naar wat nodig is om zware milieucriminelen te bestraffen en af te schrikken.”
Zie ook: