Eén van de belangrijkste taken van een parlement is het beschermen van de grondrechten van de burgers van een land. De volksvertegenwoordiging fungeert als tegenmacht van de regering, als controleur van de uitvoerende macht. En heeft in een democratie uiteindelijk het laatste woord.
Deze coronacrisis vraagt om ongekende maatregelen. Grote bijeenkomsten kunnen niet doorgaan. Café's moeten op tijd sluiten. In het OV dragen we mondkapjes. Maar hoe erg deze coronacrisis ook is, het mag geen reden zijn om de regering alle macht in handen te geven om te doen wat het nodig acht. In een democratie moet de volksvertegenwoordiging daar altijd op kunnen ingrijpen. Bijsturen. Machtsmisbruik voorkomen.
Daarom is het zo belangrijk dat we vandaag de handen ineen hebben geslagen. Coalitiepartijen en oppositiepartijen samen. De eerdere spoedwet die de regering naar de Tweede Kamer heeft gestuurd voldeed niet. We hebben afspraken gemaakt om die wet totaal te verbouwen. De oude wet ligt in de prullenbak, een hele nieuwe wet ligt nu op tafel. Een wet die wel past in ons democratische stelsel. Een wet die regelt dat de volksvertegenwoordiging het laatste woord over de coronamaatregelen krijgt.
De belangrijkste veranderingen in de nieuwe coronawet zijn:
- Als het kabinet besluit tot een coronamaatregel (bijvoorbeeld het sluiten van de horeca, of het invoeren van een mondkapjesplicht) krijgt de Tweede Kamer een week de tijd om die maatregel te agenderen en, als we het te ver vinden gaan, om die maatregel te blokkeren. Dit wordt ook wel 'bekrachtigingsrecht' genoemd. Alleen in geval van nood kan een coronamaatregel straks direct in werking treden, maar ook dan heeft de Tweede Kamer een week de tijd om de regel terug te draaien.
- In de wet wordt vastgelegd op welke terreinen de minister coronamaatregelen kan nemen. Bijvoorbeeld als het gaat om beschermingsmiddelen of contactberoepen. De 'vangnetbepaling' waardoor een minister ook op allerlei andere terreinen maatregelen kan nemen wordt uit de wet geschrapt.
- Een burgemeester moet voortaan voor zijn of haar handelen verantwoording afleggen aan de gemeenteraad, ook als de burgemeester handelt als voorzitter van de veiligheidsregio. Hiermee wordt de lokale democratie gediend.
- De duur van de wet wordt beperkt tot 3 maanden. In het plan van de regering zou de wet voor minstens 6 maanden gaan gelden.
- De boete voor het schenden van de 1,5 meter maatregel wordt verlaagd naar 95 euro. Daarmee komt er automatisch geen aantekening in de justitiële documentatie. Oftewel, je krijgt geen aantekening op je strafblad, zodat je geen problemen krijgt met het aanvragen van een hypotheek, het aanvragen van Verklaring Omtrent Gedrag of bij het vinden van een baan.
Samen met andere partijen in het Parlement heeft GroenLinks de wet fundamenteel verbouwd. De volksvertegenwoordiging heeft het heft in handen genomen bij het herschrijven van deze wet om te voorkomen dat de regering de bevoegdheid krijgt om eigenstandig grondrechten in te perken. Met als gevolg een goede wet waardoor de rechtsstaat weer in balans is en we samen corona onder controle kunnen krijgen. Een overwinning voor de democratie.
