Er komen steeds meer tv-zenders. Maar die gaan vaker achter de decoder. Mensen die in het buitenland wonen en werken – en dat aantal groeit in Europa – kunnen de zenders dan niet ontvangen. De Europese Commissie is bezorgd over pluriformiteit en informatievoorziening in Europa, zo blijkt uit een antwoord op vragen van verontrustte europarlementariërs.

de vraag
het antwoordDe Europese Commissie gaat grondig nadenken over de voorwaarden die gelden voor de overdracht van de intellectuele eigendomsrechten'. GroenLinks-europarlementariër Joost Lagendijk, één van de indieners van de vraag: “Het is goed dat het intellectuele eigendomsrecht de auteursrechten van programmamakers beschermt. Maar als het op zo´n schaal wordt toegepast dat volledige publieke omroepen achter de decoder verdwijnen, kan het een belemmering vormen voor de vrije uitwisseling van informatie.”

Bezorgd
De Europese Commissie is bezorgd over de codering van digitale satelliet televisie, zo blijkt uit het antwoord aan de europarlementariërs. Ook de Europese Commissie constateert dat er een toename van het aantal televisiezenders is, maar ook dat deze steeds vaker gecodeerd zijn en niet toegankelijk voor televisiekijkers die niet wonen in de lidstaat waar de uitzending wordt georganiseerd. Lagendijk is blij dat eurocommissaris Bolkestein de bezorgdheid deelt, maar vindt “het aangekondigde grondige denkwerk nog niet getuigen van grote doortastendheid. Hopelijk komt de Commissie na overdenking ook met ideeën om het probleem aan te pakken."

het antwoord
Schriftelijke parlementaire vraag:
Datum: 19 december 2002
Indiener(s): Joost Lagendijk (GroenLinks, Nederland), Mercedes Echerer (Die Grünen, Oostenrijk) en Heide Rühle (Bundnis ’90/Die Grünen, Duitsland)
Betreft: Encryptie van satelliet-TV-kanalen

Tekst:
Op 4 december heeft de hoofddirecteur van de WDR (Westdeutsches Fernsehen), de heer Pleitgen, gepleit voor de opheffing van de verplichting voor Europese TV-kanalen om hun digitale satellietuitzendingen aan codering (encryptie) te onderwerpen wanneer zij in het buitenland kunnen worden ontvangen. Om zijn woorden aan te halen: "Dit zou in sterke mate bijdragen tot de culturele uitwisseling en de culturele verscheidenheid in Europa". Jobst Plog, de voorzitter van de Duits-Franse culturele zender ARTE, drong er met klem op aan om "krachtig vast te houden aan het beginsel van de vrije stroom van informatie".

1. Is de Commissie het met ons eens dat er door de noodzakelijke bescherming van het copyright geen hindernissen mogen worden opgeworpen voor de vrije stroom van informatie in Europa?

2. Is de Commissie het met ons eens dat de vrije stroom van informatie, zoals die door de openbare omroepen wordt verstrekt, niet aan codering mag worden onderworpen voor het publiek in een ander land dan dat waar het programma wordt uitgezonden?

3. Is de Commissie het met ons eens dat een dergelijke vrije uitwisseling van informatie ook kan bijdragen tot een betere kennis van buitenlandse talen?

4. Is de Commissie het met ons eens dat vrije toegang tot uitzendingen van openbare omroepen in een ander land dan dat waar het TV-kanaal is gevestigd ook in het voordeel is van immigranten uit dat land en een bijdrage levert aan een flexibeler arbeidsmarkt?

5. Is de Commissie bereid contact op te nemen met de ter zake bevoegde autoriteiten op nationaal, regionaal en Europees niveau om te onderzoeken of het mogelijk is de bestaande hindernissen uit de weg te ruimen die uit de encryptie van openbare digitale satelliet-TV-programma's voortvloeien of die het gevolg zijn van wettelijke beperkingen?

Antwoord van de heer Bolkestein, eurocommissaris interne markt
Datum: 12 februari 2003
Betreft: Encryptie van satelliet-TV-kanalen

Tekst:
Het beginsel van het vrije verkeer van informatie in de interne markt berust hoofdzakelijk op de beginselen van vrijheid van vestiging (artikel 43 van het EG-verdrag) en het vrij verrichten van diensten (artikel 49 van het EG-Verdrag). In deze context zouden de belemmeringen voor de uitzending van programma's buiten de nationale grenzen, die worden uitgezonden door openbare of particuliere zenders, slechts met deze beginselen verenigbaar zijn indien zij zouden bestaan in door een doel van algemene belang gerechtvaardigde maatregelen die adequaat zouden zijn en niet verder zouden gaan dan wat noodzakelijk is voor de bescherming van het desbetreffende doel van algemeen belang (evenredigheidsbeginsel).

Aangezien de bescherming van de intellectuele eigendom door het Hof van Justitie als doel van algemeen belang is erkend, kan niet worden uitgesloten dat deze een rechtvaardiging kan vormen voor belemmeringen voor de grensoverschrijdende uitzending van televisieprogramma's die als verenigbaar met de beginselen van de artikelen 43 en 49 van het EG-verdrag zouden kunnen worden erkend, in zoverre het evenredigheidsbeginsel wordt geëerbiedigd.

Met betrekking tot de satellietomroep heeft de Commissie, zoals zij in haar verslag van 26 juli 2002 uiteenzet, kunnen constateren dat weliswaar een toename van het aantal televisiezenders is waar te nemen, maar dat deze steeds vaker gecodeerd zijn en niet toegankelijk zijn voor televisiekijkers die niet wonen in de lidstaat waar de uitzending wordt georganiseerd. Deze beperking wat de toegang tot deze zenders betreft, houdt met name verband met de voorwaarden die gelden voor de overdracht van intellectuele eigendomsrechten betreffende televisieprogramma's.

Deze situatie wekt bezorgdheid bij de Commissie, want de uitzending van programma's buiten de nationale grenzen leveren reële voordelen op zowel voor de burgers die in hun lidstaat van oorsprong wonen (uitwisseling op cultureel gebied, op taalgebied) als voor de burgers die in een andere lidstaat dan de lidstaat van oorsprong wonen(mogelijkheid om in contact te blijven met hun eigen cultuur).
De Commissie heeft, zoals in haar verslag wordt aangegeven, de nodige werkzaamheden aangevat om grondig na te denken over de voorwaarden die gelden voor de overdracht van de intellectuele eigendomsrechten die verbonden zijn aan televisieprogramma's in het kader van satellietuitzendingen. Zij heeft met name een aantal vertegenwoordigers van de verschillende partijen die belang hebben bij satellietuitzending (waaronder enkele bevoegde instanties op nationaal en Europees niveau), bijeengebracht in een werkgroep teneinde een oplossing te vinden waarbij de belangen van de rechthebbenden enerzijds en die van de omroeporganisaties anderzijds niet elkaar kunnen worden verzoend.

Aangezien de werkzaamheden betreffende dit complexe vraagstuk nog niet zijn voltooid en in 2003 moeten worden voortgezet, kan de Commissie zich in dit stadium nog niet uitspreken over de rechtvaardiging, ten aanzien van de beginselen van de interen markt, van de codering van programma´s, ongeacht of zij door openbare of particuliere organisaties worden uitgezonden.

1 Zie arrest van 25 juli 1991, zaak 288189, Mediawet.
2Verslag over de toepassing van Richtlijn 93183/EEG van de Raad tot coördinatie van bepaalde voorschriften betreffende het auteursrecht en naburige rechten op het gebied van de satellietomroep en de doorgifte via de kabel, COM(2002) 430 definitief.