Uitstel van de toetreding van Roemenië vindt GroenLinks-europarlementariër Joost Lagendijk geen goede optie. "We willen geen kentering, we willen juist dat de hervormers in Boekarest voortvarend kunnen doorgaan met hun werk. Dat bereiken we door nu en ook na toetreding de ontwikkelingen kritisch te blijven volgen."
Begin maart bracht Lagendijk een bezoek aan Boekarest. In gesprekken met Roemeense politici, magistraten, NGO's en journalisten kreeg hij het beeld van een land dat een eind op de goede weg is qua hervorming van het justitieel apparaat en het uitbannen van corruptie, maar ook nog veel huiswerk heeft. Doel van Lagendijk's bezoek was om het standpunt van de groene fractie in het Europees Parlement te bepalen: voor of tegen een jaar uitstel van Roemeens EU-lidmaatschap.
"Uitstel is niet het juiste middel om ons doel te bereiken," aldus Lagendijk bij terugkomst. "Alles wijst er op dat de dingen in Roemenië de goede kant op gaan: de media kunnen vrij hun werk doen, corrupte politici worden aangepakt. Mede dankzij de EU, die er de afgelopen tijd bovenop zit, kunnen de hervormers hun werk doen. In plaats van de toetreding uit te stellen, moeten we een manier vinden om hen ook na toetreding ruggesteun te blijven geven. Door de ontwikkelingen ter plekke niet uit het oog te verliezen."
Precies een jaar geleden was Lagendijk ook in Boekarest. Hij concludeerde toen dat er reden was om de pas aangetreden liberaal-democratische coalitie het voordeel van de twijfel te geven. Hij zorgde voor constructieve steun vanuit het Europees Parlement voor de nieuwe regering in hun voornemen om de corruptie aan te pakken en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de vrijheid van de media te waarborgen: het parlement stemde in met het toetredingsverdrag voor Roemenië maar hield een slag om de arm. Het kreeg namelijk de toezegging van Commissie en lidstaten, dat het betrokken zou worden bij het besluit over eventueel uitstel van de toetredingsdatum. In de komende maand moet het Parlement zich hierover uitspreken.
Menens
Lagendijk prijst het werk van de Roemeense minister van Justitie, Monica Macovei, en van de nationale anticorruptie-aanklager Daniel Morar: "Vooronderzoeken en aanklachten tegen een heel aantal hoogwaardigheidsbekleders, waaronder voormalige en huidige ministers, laten zien dat het menens is met de corruptiebestrijding." Vooralsnog zijn er geen veroordelingen geweest. Lagendijk: "Daarvoor is het nog te vroeg, de zaken moeten zorgvuldig worden afgehandeld, het laatste wat we willen is showprocessen om de EU te overtuigen."
Tegelijkertijd onderstreept Lagendijk dat de strijd nog niet gewonnen is: "Deze week verwierp het Roemeense parlement de aanvraag van de anticorruptie-aanklager om een huiszoeking te mogen uitvoeren bij voormalig premier Nastase, aangeklaagd voor corruptie. Dat is een klap voor de hervormers, en laat zien dat er binnen de Roemeense politiek nog steeds belangrijke krachten zijn die zich verzetten tegen de hervormkoers. Het goede nieuws is dat de Roemeense media, en daarom ook de publieke opinie, er bovenop zitten, en het gedrag van hun volksvertegenwoordigers scherp bekritiseren. Anderhalf jaar geleden was dat nog heel anders."
Volgens Lagendijk is het toetredingsproces van Roemenië geen 'business as usual'. "De situatie is heikel: uitstel zou de oppositie, die noodzakelijke hervormingen tegenwerkt, juist in de kaart kunnen spelen. We moeten echter goed blijven volgen wat er gebeurt, en aan de bel kunnen trekken als het alsnog de verkeerde kant op dreigt te gaan. Samen met de Europese Commissie zoeken we daarom naar een manier om de komende tijd, voor en na toetreding, de druk op de ketel te blijven houden en de hervormers te kunnen blijven steunen."