De Europese Unie heeft 2007 uitgeroepen tot het Europees jaar voor gelijke kansen. Met deze campagne wil de Europese Unie alle burgers bewust maken van hun recht op gelijke behandeling en het recht om niet gediscrimineerd te worden. Toch wordt in de Europese wetgeving een duidelijk onderscheid gemaakt tussen discriminatie op grond van etnische afkomst en bijvoorbeeld leeftijd of seksuele geaardheid. Volgens europarlementariër Kathalijne Buitenweg is dit het uitgelezen moment om ook aan die ongelijkheid een einde te maken.
Er zijn sinds 5 jaar twee verschillende Europese anti-discriminatierichtlijnen. De ene heeft betrekking op gelijke behandeling ongeacht ras of etnische afkomst en verbiedt discriminatie op allerlei gebieden, van discriminatie op de arbeidsmarkt, in de gezondheidszorg, onderwijs tot toegang tot goederen en diensten. De tweede richtlijn moet bescherming bieden tegen discriminatie op basis van leeftijd, seksuele gerichtheid, handicap, religie of overtuiging. Anders dan bij ongelijke behandeling wegens ras of etnische afkomst geldt deze wet alleen op het gebied van arbeid en beroep.
Buitenweg: “Dat leidt tot hele vreemde situaties, volgens de Europese regels mag een zwarte heteroseksuele man niet gediscrimineerd worden bij het aanvragen van een lening bij een bank of het huren van een huis, maar een homoseksuele man de facto wel.”
Daden stellen
Twee jaar geleden deed Commissievoorzitter Barrosso het voorkomen alsof bestrijding van discriminatie een van de topprioriteiten zou zijn van de toen net aangetreden Commissie. Hij deed deze uitspraak nadat hij beoogd Eurocommissaris Buttiglone onder druk van het Eurpees Parlement naar huis had gestuurd wegens homofobe uitspraken. Maar in het werkprogramma van de Commissie voor 2007 komt het woord discriminatie niet voor. Kathalijne Buitenweg: “Wanneer je het jaar van de gelijke kansen serieus wilt nemen en het niet alleen bij mooie woorden wilt laten, zal de Commissie nu ook een aantal daden moeten stellen. Het doel van het jaar van de gelijke kansen is om iedereen bewust te maken van zijn recht om niet gediscrimineerd te worden. Dan moet je allereerst zorgen dat de bestaande Europese regels op dit gebied in alle lidstaten ook daadwerkelijk worden ingevoerd. Dat is nog niet in alle lidstaten het geval.” De noodzaak hiervan werd begin dit jaar extra duidelijk toen de minister-president van Polen verklaarde dat homoseksualiteit `onnatuurlijk’ is en als `iemand anderen met zijn homoseksualiteit probeert aan te steken de overheid moet ingrijpen’. Ook de premier en de minister van onderwijs keerden zich publiekelijk tegen homoseksualiteit.
Openbaarheid
Het Europees Parlement heeft zich uitgesproken voor het bestraffen van landen die de anti-discriminatiewetgeving niet invoeren. Ook het voorstel van de groene fractie om de reikwijdte van de tweede richtlijn te vergroten en alle vormen van discriminatie op alle gebieden te verbieden is aangenomen door het hele parlement. Tot nu toe heeft de Commissie hier geen gevolg aan gegeven. Eurocommissaris Frattini zei begin dit jaar dat hij de wetgeving wel wil aanpassen, maar dat de Commissie geen nieuw wetsvoorstel doet omdat het toch niet de vereiste unanimiteit zou halen in de Raad van Ministers. Kathalijne Buitenweg vindt dit een vreemde redenering:”Maakt de Commissie tegenwoordig alleen maar voorstellen als de Raad al akkoord is? Rare volgorde. Laten we bovendien gebruik maken van de toegenomen openbaarheid bij de Raad van Ministers. Laat de lidstaten er maar voor uitkomen dat ze gelijke behandeling blokkeren. Laat er maar een publiek debat over ontstaan”.
In Nederland bestaat al anti-discriminatiewetgeving die ongelijke behandeling op alle gebieden verbiedt. Toch is het voor Nederland belangrijk dat de wet aangepast wordt. Dan kan de Europese Commissie ingrijpen als er discriminatie plaatsvindt en de Nederlandse overheid hier niets aan doet.
Juist omdat het jaar 2007 in het teken staat van gelijke kansen voor iedereen, is er volgens Kathalijne Buitenweg geen tijd te verliezen en moet de druk op de Commissie opgevoerd worden. Ze schreef daarom zelf alvast een voorstel voor een nieuwe richtlijn. “Kathalijne Buitenweg: “Er zijn nu geen excuses meer, het is tijd dat Commissievoorzitter Barosso zijn mooie woorden waarmaakt."