Ruim 93% van de gemeenten heeft het beloofde extraatje voor langdurige minima nog niet uitbetaald. Dat is de verontrustende conclusie van een onderzoek dat GroenLinks heeft gehouden onder 62 gemeenten. GroenLinks roept staatssecretaris Rutte op om onwillige gemeenten aan te pakken.

Onderzoek toont aan: gemeenten vergeten minima

Slechts 6,5% van de onderzochte gemeenten heeft de eenmalige uitkering van 450 euro uitbetaald. Dit terwijl deze uitkering reeds in november vorig jaar was beloofd. Ruim de helft van de gemeenten uit de steekproef (54,6%) is niet eens begonnen met de uitvoering van de lang-laag regeling. Een deel van de onderzochte gemeenten gaat volledig in de fout: In strijd met de regels wordt het geld van Sociale Zaken ingezet voor lantaarnpalen of stoeptegels.

Brevet van onvermogen

Gemeenten falen dus massaal bij de uitbetaling van de eenmalige uitkering voor langdurige minima. Dat baart zorgen, te meer omdat zij vanaf volgend jaar volledig verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de bijstandswet. Deze overdracht van verantwoordelijkheden moet tenminste met een jaar worden uitgesteld.

Actie Rutte noodzakelijk

GroenLinks roept staatssecretaris Rutte op om onwillige gemeenten aan te pakken: het gedraai en getreuzel is niet uit te leggen aan mensen die al jaren moeten rondkomen van het sociaal minimum. De treuzelende gemeenten moeten ervoor zorgen dat de eenmalige uitkering uiterlijk in september bij de rechthebbenden is. Gemeenten die de regeling ontduiken, moeten een officiële aanschrijving krijgen. GroenLinks heeft de staatssecretaris via schriftelijke vragen aangespoord hier snel werk van te maken.

Belofte maakt schuld

Ruim zes maanden geleden is het Najaarsakkoord gesloten: Hierin hebben rijksoverheid, gemeenten en sociale partners afspraken gemaakt over de loonontwikkeling in 2003. Een onderdeel van dit akkoord was dat langdurig uitkeringsgerechtigden een eenmalige uitkering zouden ontvangen: een bedrag van 320 euro (alleenstaanden) tot 450 euro (gezinnen). Het rijk heeft hiervoor 20 miljoen euro verdeeld over de gemeenten. Dit geld is inmiddels over gemaakt. Bovendien is in het Najaarsakkoord afgesproken dat gemeenten uit eigen middelen dit bedrag zouden verdubbelen. Deze belofte moet uiterlijk in september worden nagekomen.

Ineke van Gent

------------

Bijlage: Het GroenLinks lang-laag onderzoek onder 62 gemeenten

Samenvatting

Slechts vier van de 62 onderzochte gemeenten (6,5%) hebben de in november 2002 beloofde langdurigheidstoeslag uitbetaald. Zestien gemeenten, 25,8%, hebben inmiddels besloten deze toeslag komend najaar uit te keren aan de rechthebbenden.

Meer dan de helft van de gemeenten uit deze steekproef, 34 van de 62 (54,6%) heeft nog niets gedaan met de instructies en het geld van Sociale Zaken.

Daarnaast is er een kleine groep gemeenten (vijf gemeenten, 8,1%) waar het geld wordt besteed aan lokaal armoedebeleid. Voor een deel zijn dit gemeenten die reeds een 'eigen' lang-laaguitkering financieren uit het budget voor de bijzondere bijstand. Drie gemeenten (4,8%) voegen -in strijd met de regels van het rijk- het budget toe aan de algemene middelen.

In het hele land gaan gemeenten in de fout; ook de grootte van een gemeente lijkt niet uit te maken voor het al dan niet uitvoeren van de lang-laag regeling. De vier grootste steden laten een gemengd beeld zien: In Utrecht is de eenmalige uitkering overgemaakt, Den Haag volgt komend najaar. Amsterdam en Rotterdam hebben nog geen enkele actie ondernomen.

In totaal zijn 62 gemeenten benaderd met de vraag of en hoe de landelijke lang-laagregeling wordt uitgevoerd. De reacties zijn verwerkt tot vijf categorieën, die hieronder worden toegelicht.

Verklaring codes:

1. De langlaag-uitkering is uitbetaald.

2. De langlaag-uitkering wordt uitbetaald najaar 2003.

3. De regeling is (nog) niet uitgevoerd.

4. De rijksbijdrage wordt besteed aan generiek armoedebeleid.

5. De rijksbijdrage wordt toegevoegd aan de algemene middelen.

Gemeente Stand van zaken

1. Renkum 1

2. Schoonhoven 3

3. Bergambacht 3

4. Vlist 3

5. Nederlek 3

6. Ouderkerk 3

7. Lochem 3

8. Boxtel 1

9. Hilversum 3

10. Rhenen 3

11. Valkenswaard 2

12. Veendam 4

13. Mierlo 2

14. Slochteren 5

15. Amsterdam 3

16. Delft 3

17. Asten 3

18. Tynaarlo 3

19. Wormerland 3

20. Zeist 5

21. Deurne 3

22. Aalten 4

23. Harlingen 3

24. Vlissingen 2

25. Hoogeveen 3

26. Leidschend./Voorburg 2

27. Maarssen 2

28. Krimpen ad IJssel 5

29. Nijmegen 3

30. Apeldoorn 4

31. Hengelo 2

32. De Marne 2

33. Sittard/Geleen 2

34. Enschede 4

35. Loppersum 3

36. Leiderdorp 3

37. Brunssum 3

38. Heerlen 3

39. Landgraaf 3

40. Onderbanken 3

41. Simpelveld 3

42. Bussum 4

43. Capelle ad IJssel 2

44. Eindhoven 2

45. Duiven 3

46. Alphen ad Rijn 2

47. Leek 3

48. Schouwen-Duiveland 2

49. Heemskerk 3

50. Doetinchem 1

51. Enkhuizen 3

52. Den Haag 2

53. Utrecht 1

54. Epe 2

55. Emmen 3

56. Rotterdam 3

57. Arnhem 3

58. Zaanstad 3

59. Heerenveen 3

60. Amersfoort 2

61. Geldrop 2

62. Kerkrade 3