De hele ruimtelijke ordening van Nederland, van landelijke toekomstvisie tot een lokaal bestemmingsplan, valt onder de inmiddels in beide Kamers aangenomen Omgevingswet en vervangt 26 oude wetten en 4.700 wetsartikelen. Gevaarlijk gokken met onze gezondheid, natuur en milieu, duurzame ambities en gelijkwaardig bescherming van burger, aldus de conclusie van GroenLinks-senator Marijke Vos
,,Het is ontzettend zorgwekkend dat het Rijk zo onzorgvuldig omgaat met onze leefomgeving door inhoudelijk normen, normatieve kaders, afwegingsruimte, vergunningverlening en bevoegdheden allemaal aan lagere overheden over."
Vos ging dinsdagmiddag 30 mei fel in debat over diverse Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB's). ,,Deze AMvB's regelen zaken die evident op wetsniveau thuishoren. Nu wordt er veel te veel ruimte gelaten aan provincies, gemeenten en participatieprofessionals binnen de AMvB's om het zogenaamd eenvoudiger te maken. Economische belangen zullen hierdoor prevaleren boven lucht-, geluids- en waterkwaliteit, de kwaliteit van het milieu en de natuur, rechtsbescherming en onze duurzame ambities."
Eenvoudig beter betekent in de praktijk dat de loper wordt uitgelegd voor bouwers en wordt korte metten gemaakt met stroperige inspraakprocedures. Minder regels mooi klinkt maar regels zijn er niet voor niets. De van zijn leefomgeving genietende burger zal de dupe zijn en in de praktijk zullen de ambities van burgerparticipatie door participatieprofessionals worden ingevuld. Zij hebben de tijd en vooral een agenda die niet van de burger zijn. Vos: ,,Het RIVM, de Raad van State, het SCP, de Gezondheidsraad en vele milieu- en natuurinstanties zijn bijzonder kritisch. Het kabinet is gewoon doof voor de kritiek."
De Omgevingswet en de AMvB's laten veel te veel ruimte voor afwijkingen door bestuurders van dat moment, waardoor burgers afhankelijk zijn van de grillen van een bepaald college. Afwegingsruimte is heel ruim en politiek. ,,Van de geur van intensieve veehouderijen tot mijnbouwactiviteiten bij drinkwatervoorzieningen", aldus Marijke, die de reikwijdte van de wet extra benadrukt ,,Grenswaarden zijn niet stringent, streefwaarden voor luchtkwaliteit wil het kabinet niet aan en afwijkingen van allerlei normen kunnen eeuwig doorgaan en minder mondige burgers zullen het afleggen tegen participatieprofessionals."
Er is geen basisbescherming geregeld, geen dwingende verankering van de energietransitie en geen borging van cumulatie van negatieve maatregelen in een bepaald gebied. ,,Gecombineerd met het bovenstaande is mijn verwachting dat deze wet en AMvB's funest gaan uitpakken voor de Nederlandse leefruimte. Een pijnlijke stap terug."