Bijna alle EU-ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken stemden deze week in met het voorstel om lidstaten te verplichten hun eigen onderdanen terug te nemen die over de grens een gevangenisstraf uitzitten. Alleen Polen zit nog dwars.
Volgens de regeling moet een EU-land verplicht zijn eigen burgers en ingezetenen die in een andere lidstaat in de gevangenis zitten terugnemen, als die lidstaat daarom vraagt. De rest van de straf moet dan in eigen land worden uitgezeten. Ook als de gevangene dat zelf niet wil.
Het idee achter het voorstel is om de terugkeer van de gevangene in de maatschappij te vergemakkelijken. Wie immers in eigen land een straf uitzit, kan de banden met zijn omgeving en de samenleving als geheel beter onderhouden, dan als men in een vreemd land vastzit.
Te weinig cellen
Nederland was eerst tegen het voorstel omdat het teveel celcapaciteit zou kosten. Volgens toenmalig minister Donner van Justitie, zouden er veel nieuwe cellen bij moeten komen voor de terugkerende landgenoten. Er zitten namelijk veel meer Nederlanders vast in andere EU-landen dan andere EU-burgers in Nederland. Nu heeft Nederland bedongen dat de regeling alleen gaat gelden voor nieuwe gevallen en dus niet voor mensen die nu al vastzitten.
Instemming gevangene
Polen had een beter argument om tegen te zijn. Het land wil dat de overplaatsing alleen plaatsvindt als de gevangene ermee instemt. Want stel dat zijn banden met het gastland veel sterker zijn, bijvoorbeeld omdat hij een relatie of een gezin heeft in dat land. In zo´n geval komt een gedwongen overplaatsing de herintrede van de gevangene in de maatschappij bepaald niet ten goede.
GroenLinks-europarlementariër Kathalijne Buitenweg vond zich voor het eerst in lange tijd aan de zijde van Polen: "Toen het voorstel in het Europees Parlement behandeld werd, heb ik ook geprobeerd de instemming van de gevangene in stand te houden. Helaas kreeg ik daar niet genoeg steun voor. Het is goed dat Polen zich nu ook sterk maakt voor dit punt."
Volgens de huidige internationale afspraken in Europa is de instemming van de gevangene een vereiste voor zijn overplaatsing, mits het om uitzetting gaat. Volgens het nieuwe voorstel moet een gevangene wel gehoord worden, maar zijn of haar mening is niet langer doorslaggevend.
Zie ook: