De kogel is door de kerk. Op maandag 3 oktober zijn de toetredingsonderhandelingen tussen Turkije en de EU begonnen. Na een marathonvergadering van de ministers van Buitenlandse Zaken van de 25 EU-lidstaten in Luxemburg gaf Oostenrijk zijn hardnekkige verzet op. Oostenrijk wilde dat de uitkomst van de onderhandelingen niet automatisch tot een volledig lidmaatschap zou leiden, maar dat de mogelijkheid bleef bestaan een geprivilegieerd partnerschap aan te bieden. Voor de Turkse regering en voor de overige lidstaten was dit onaanvaardbaar.
Turkije moet zich nu bewijzen aan de critici. Joost Lagendijk, voorzitter van de Turkije-delegatie van het Europees Parlement reageerde verheugd op het nieuws. “Het is belangrijk dat de EU zich aan haar belofte houdt gegeven in december vorig jaar. Maar ook Turkije zal zich moeten houden aan haar beloftes inzake de kwestie Cyprus.
Ik hoop dat de Turkse regering in de komende jaren de twijfels wegneemt, die bij critici leven over de geschiktheid van Turkije om toe te treden tot de Europese Unie. Turkije zal door moeten gaan met het ambitieuze hervormingsprogramma en een moderne democratische staat worden die zonder aarzeling door de Europese Unie als lidstaat geaccepteerd wordt,” aldus Lagendijk.
Op dezelfde vergadering in Luxemburg werd ook besloten de toetredingsonderhandelingen met Kroatië te beginnen na een half jaar uitstel. Struikelblok was de slechte samenwerking met het Joegoslavië-Tribunaal inzake de uitlevering van de van oorlogsmisdaden beschuldigde generaal Ante Gotovina. Nadat Carla del Ponte, hoofdaanklager bij het Joegoslavië-Tribunaal zich positief had uitgelaten over de medewerking van de Kroatische regering om er alles aan te doen Gotovina op te sporen en uit te leveren werd het groene licht gegeven voor de onderhandelingen met Kroatië.
Joost Lagendijk begroet het begin van de onderhandelingen met Kroatië, maar onderstreept dat volledige samenwerking met het Joegoslavië-Tribunaal een onvoorwaardelijke conditie moet blijven voor toenadering tot de EU. “Op het moment dat de Europese Unie ook met Servië over hechtere banden praat, moet duidelijk zijn dat over samenwerking met het tribunaal in Den Haag niet onderhandeld kan worden. Dit is van fundamenteel belang voor de toekomst van de regio,” aldus Lagendijk.