De Euro-delegatie en Tweede Kamerfractie presenteerden 11 februari hun nota over de IGC (Intergouvernementele conferentie) en het EU-grondrechtenhandvest.

De Europese Unie moet een lidstaat die zich bezondigt aan hardnekkige schendingen van de mensenrechten kunnen schorsen en uitstoten. Daartoe dient de huidige sanctiebepaling te worden uitgebreid. Nu voorziet deze bepaling alleen in opschorting van het stemrecht in de Raad van Ministers. Deze bepaling (artikel 7 van het Verdrag van Amsterdam) biedt de gestrafte lidstaat nog teveel mogelijkheden om de Europese besluitvorming te gijzelen.

De vraag hoe de EU kan optreden tegen lidstaten die mensenrechten schenden heeft aan actualiteitswaarde gewonnen door de deelname van de extreem-rechtse FPÖ aan de Oostenrijkse regering. De voorziene toetreding tot de EU van Midden- en Oost-Europese landen, die niet alle even stabiel zijn, vormt een extra reden om deze kwestie te regelen bij de komende onderhandelingen over een nieuw EU-verdrag.

De schorsings- en uitstotingsclausule is één van de voorstellen uit de nota Salade Niçoise. Hierin presenteert GroenLinks haar standpunten over de hervorming van de EU. Het gaat daarbij om de 'Intergouvernementele Conferentie' (IGC) over de herziening van het Verdrag van Amsterdam, die op 14 februari a.s. begint, en over het opstellen van een EU-grondrechtenhandvest. De bedoeling is dat de onderhandelingen over het nieuwe EU-verdrag en het handvest worden afgesloten op de Top van Nice, in december 2000.

GroenLinks roept de Nederlandse regering op om een voortrekkersrol te spelen bij deze onderhandelingen. De uitbreiding van de EU maakt het vergroten van haar democratisch gehalte en haar daadkracht noodzakelijker dan ooit. Wat je nu niet regelt, laat zich straks met meer dan 20 lidstaten steeds moeilijker regelen. Omdat GroenLinks de inzet van het kabinet tot nu toe te mager vindt, doet zij onder meer de volgende voorstellen:

Radicale terugdringing van het vetorecht van lidstaten in de EG-pijler, gekoppeld aan medebeslissingsrecht voor het Europees Parlement. In tegenstelling tot de Nederlandse regering vindt GroenLinks dat dit ook moet gelden voor fiscale besluiten. Anders lukt het niet om de Europese belastingwedloop in te tomen.
Invoering van de dubbele sleutel voor de stemmenweging in de Raad van Ministers. Voor de aanname van een besluit volstaat dan een eenvoudige meerderheid van de lidstaten, op voorwaarde dat die ook een meerderheid van de EU-bevolking vertegenwoordigen. Deze transparante regel kan voorkomen dat de strijd over de herweging van de stemmen ontaardt in een loopgravenoorlog tussen grote en kleine lidstaten.

Het EU-grondrechtenhandvest dient een bindend karakter te krijgen. Burgers én derdelanders moeten ermee naar de rechter kunnen stappen. Een vrijblijvende grondrechtenverklaring zou neerkomen op de zoveelste mislukte Europese PR-oefening.

Het recht op asiel, conform het VN-Vluchtelingenverdrag, dient te worden opgenomen in het EU-grondrechtenhandvest. Dan moet de Oostenrijkse regering kleur bekennen.
Over het nieuwe EU-verdrag en het grondrechtenhandvest dient een referendum te worden gehouden. Liefst Europa-wijd; in elk geval in Nederland.