“Als GroenLinks 25 jaar geleden niet was opgericht, dan zouden we dat vandaag alsnog hebben moeten doen. Er is in Nederland geen andere groene partij met een links programma.” Dat stelde partijleider Bram van Ojik in de Beurs van Berlage waar GroenLinks vandaag haar vijfentwintigjarig bestaan vierde. Lees hier zijn speech.

 

Welkom in Amsterdam.

De stad waar de GroenLinks kiezer onze partij op 19 maart in overgrote mate trouw bleef. Net als dat op heel veel andere plaatsen gebeurde. Plaatsen waar we door keihard te werken met talloze vrijwilligers en dankzij een herkenbaar profiel en uitstekende kandidaten een uitstekend resultaat hebben geboekt. 
We weten inmiddels zeker dat we 45 wethouders krijgen, 60 als je de wethouders die we delen met andere partijen meetelt.

Maar dat zullen er nog meer worden, want op een enkele plek is de uitkomst nog onzeker. Ik noem: Veghel, Sluis, Veendam en Ameland. 
En, o ja, klein voorbeeldje nog, bijna vergeten: Amsterdam (Welkom in Amsterdam).

D66 won hier de verkiezingen, progressieve kiezers wenden zich af van de PvdA, D66 mocht formeren. Acht weken zijn ze nu bezig. En ze klampen zich zo angstvallig vast aan de VVD dat ze alle anderen van zich vervreemden. Zoals een dagblad kopte: Bij D66 voelt niemand van links zich thuis. 

Hoe zou dat nou komen? Omdat ze niet eerlijk willen delen misschien? Omdat ze begrotingsevenwicht belangrijker vinden dan banen? Omdat ze vinden dat er veel te veel aan sociale woningbouw wordt gedaan? Het zou zo maar kunnen.  
Amsterdam lijkt Brussel wel, en Straatsburg natuurlijk. 
Ook daar klampt D66 zich aan de VVD vast als een drenkeling aan een reddingsboei. 
In meer dan 90% van de gevallen stemmen beide partijen – lid van dezelfde liberale fractie – gelijk. Als je zoveel stemmen wint, moet je toch echt zelf leren zwemmen.
Maar we gaan het hier verder niet over D66 hebben. Die krijgen al genoeg aandacht.

Welkom in de Beurs van Berlage.

Vijfentwintig jaar geleden werd hier na een aantal turbulente maanden toch nog sneller dan verwacht in aanwezigheid van 250 ongeduldige partijleden het akkoord gepresenteerd waarover delegaties van EVP, PSP, PPR en CPN (in willekeurige volgorde) die ochtend rond half zes in de Rode Leeuw (het café hiertegenover, de naam volstrekt toevallig, natuurlijk) overeenstemming hadden bereikt.

Velen van de hier aanwezigen waren erbij vermoed ik. 

“ Groot was de euforie” zo begon John Wanders in De Volkskrant zijn verslag. Namens de onderhandelaars toonde Saar Boerlage zich op het podium ‘moe, maar gelukkig’. Over de inhoud van het akkoord deed ze er verder het zwijgen toe maar dat, zo stelde De Volkskrant met enige verbazing vast, mocht bij de aanwezigen de pret volstrekt niet drukken.
De stemming werd nog beter toen Bas de Gaay Fortman het podium besteeg. De PPR-senator stond in die tijd bepaald niet bekend als een voorstander van wat toen nog vaak klein-linkse samenwerking werd genoemd en toen hij het woord nam ‘…werd het toch nog even spannend ….’ zo merkte Joke van Kampen die verslag deed voor de Groene Amsterdammer.
Haar weergave van Bas zijn interventie is nog steeds onweerstaanbaar.

Ik citeer:
“Ik ben heel enthousiast over het akkoord”, zei hij (Bas dus).
“Dan kan het nooit wat zijn”, siste mijn buurman. (zo vervolgt Van Kampen),
De Gaay Fortman bleek zich bewust van zijn reputatie en sprak: “Maar ik moet niet te enthousiast zijn, anders krijgen ze het akkoord er bij de CPN  niet door.”
Daarmee was het ijs gebroken.
De sfeer in de zaal kon nauwelijks meer kapot, zo stelde De Volkskrant vast. (Zo iets positiefs lees je tegenwoordig toch zelden meer in de krant) 
Vanuit die zaal werden nog de nodige adhesiebetuigingen en bekeringsgeschiedenissen ingebracht. 
Een vertegenwoordiger van de Socialistische Arbeidspartij informeerde nog waarom zij niet waren uitgenodigd voor de onderhandelingen. Saar Boerlage bood daarvoor excuus aan en nodigde alsnog uit voor een gesprek. Van wat daar uitkwam hebben we overigens nooit meer iets gehoord.
En Wim de Boer, hield tot slot voor iedereen zichtbaar de gesloten enveloppe omhoog met daarin de A-viertjes met de tekst van het akkoord. “Een historisch document”, zei Wim er voor de zekerheid maar even bij. En: “Jullie kunnen gerust zijn, het is een goed programma.”
Niemand dacht er ook maar een moment aan om hem tegen te spreken. Dat waren nog eens tijden.

Als GroenLinks 25 jaar geleden niet was opgericht, dan zouden we dat vandaag alsnog hebben moeten doen. 
Er is in Nederland geen andere groene partij met een links programma. Geen partij die het streven naar sociale gelijkheid en naar ecologische duurzaamheid zo onlosmakelijk met elkaar verbindt.
Er is geen andere partij die daadwerkelijk een alternatief biedt voor wat de traditionele hoofdstromen – christendemocraten, liberalen (inclusief de liberalen light) sociaal democraten (inclusief de socialisten plus) – voor ons in petto hebben. 
Wij geloven dat het beter kan en beter moet. We zetten ons in voor een samenleving waarin iedereen mee kan doen, waarin burgers maximaal de ruimte krijgen om zichzelf te ontplooien, maar waar een ieder die niet mee kan komen, rotsvast kan rekenen op steun en zorg van de overheid. 
En in de beste traditie van onze 25 jarige partij koppelen we onze idealen en ambities aan de bereidheid om kleine stappen te zetten. Politiek bedrijf je niet vanaf de kansel, maar met je voeten in de modder. 
Daarom hebben we zoveel wethouders, daarom bereiken we concrete resultaten in Brussel en in den Haag. Daarom zijn al die partijgenoten, behalve in GroenLinks, op talloze manieren actief in buurten, op scholen en bedrijven.

Er is nog veel werk te doen. Morgen weer. Vandaag heffen we het glas en hebben we vrij omdat we jarig zijn. Ik feliciteer jullie van harte en ik geef met heel veel genoegen het woord aan onze lijsttrekker in Europa, the one and only Bas Eickhout.