Ineke van Gent dient vandaag een wetsontwerp in ter bescherming van klokkenluiders in het bedrijfsleven. Openbaarmaking van bedrijfsgeheimen kan een groot maatschappelijk belang dienen. Het is hoog tijd dat klokkenluiders in het bedrijfsleven daarbij wettelijke bescherming krijgen.
Een klokkenluider is een werknemer die misstanden in zijn onderneming aan de kaak stelt. Vaak zonder toestemming en in strijd met zijn geheimhoudingsplicht. De praktijk bewijst dat klokkenluiden van groot maatschappelijk belang kan zijn. Vaak gaat het over veiligheid van burgers of consumenten, over gezondheid, milieubescherming, fraude of corruptie. Klokkenluiders dwingen bedrijven daarmee tot verantwoording over hun bedrijfsethiek en tot 'maatschappelijk verantwoord ondernemen'. Zij dragen bij aan normen en waarden in het bedrijfsleven.
Steeds leggen klokkenluiders de vinger op de zere plek. Tegelijkertijd blijkt echter dat zij niet op wettelijke bescherming kunnen rekenen. Voor ambtenaren is inmiddels een regeling getroffen. Voor het bedrijfsleven heeft de Stichting van de Arbeid eind juni vrijwillige gedragsregels vastgesteld. Maar alleen een wettelijke regeling kan waarborgen dat klokkenluiders ook bescherming bij de rechter krijgen.
Het voorstel van GroenLinks voorziet daar in. Klokkenluiden valt onder de vrijheid van meningsuiting. Voor werknemers brengt het aan de orde stellen van misstanden veel (rechts-) onzekerheid. Uit onderzoek blijkt dat klokkenluiders niet binnen hun bedrijf kunnen blijven functioneren. Werknemers missen de benodigde bescherming. GroenLinks vindt dat een klokkenluider die zorgvuldig te werk gaat, als 'goede burger' ook bescherming van de overheid verdient. Wettelijke bescherming draagt eraan bij dat werknemers zich beschermd voelen als zij misstanden melden en desnoods aan de grote klok hangen.
In het wetsvoorstel van Ineke van Gent is gekozen voor een algemene regeling van de vrijheid van meningsuiting van werknemers naar burgerlijk recht. Het voorstel bevat tevens een ontslagbescherming voor klokkenluiders. Om zorgvuldigheid te waarborgen, stelt de wet formele en materiële eisen aan een klokkenluider die met zijn verhaal naar buiten komt. De rechter toetst of het maatschappelijk belang van openbaarmaking opweegt tegen het bedrijfsmatig belang van geheimhouding. Klokkenluiders moeten in redelijkheid kunnen menen dat het algemeen belang openbaarmaking noodzakelijk maakt.
Na advisering door de Raad van State zal de Tweede Kamer zich in het najaar over het wetsvoorstel buigen.
Het wetsvoorstel, inclusief begeleidende brief en memorie van toelichting, is te vinden onder stuknummer 28990 op:
http://www.tweede-kamer.nl/documentatie/parlando en op
http://www.overheid.nl/op/index.html