Het partijbestuur van GroenLinks kiest voor een ingrijpende vernieuwing van de partijdemocratie. Het plan dat is opgesteld door een speciale commissie wordt de komende tijd besproken met leden en andere geïnteresseerden. De GroenLinks-leden zullen begin 2015 tijdens een ledencongres de veranderingen vastleggen in de statuten van de vereniging.
Kern van het plan is om de leden, maar ook geïnteresseerden van buiten en externe deskundigen, intensief te betrekken bij discussies over standpunten en visie van de partij. De uiteindelijke zeggenschap daarover is aan de leden. Die worden vaker rechtstreeks om hun mening en standpunt gevraagd door middel van ledenreferenda. Partijbrede discussies zullen plaatsvinden op meerdere plaatsen in het land en er komen betere mogelijkheden om online te reageren en met elkaar in discussie te gaan. Sociale media worden ingezet om een zo breed mogelijke groep te betrekken.
Dat gebeurt door de volgende ingrepen:
- invoering van een digitaal ledenreferendum over inhoudelijke onderwerpen,
- inzet instrumenten voor meningsvorming en dialoog via internet en sociale media,
- opstellen van de verkiezingsprogramma's met actieve inbreng van buiten de partij,
- vaststellen kandidatenlijsten door middel van ledenreferenda,
- opheffing van de partijraad.
Niet-leden praten mee, leden blijven beslissen
Het partijbestuur kiest ervoor om vaker ledenreferenda in te zetten. In de huidige praktijk zijn er alleen referenda voor lijsttrekkersverkiezingen. Door referenda ook voor inhoudelijke vraagstukken in te zetten, wordt de betrokkenheid en actieve deelname van leden sterk vergroot. Bij de jaarlijkse ledencongressen zijn meestal 800 tot 1.200 stemmende leden aanwezig; via referenda kan de deelname twee tot tien keer zo hoog zijn. Voorafgaand aan zo'n referendum wordt een “partijbrede discussie” georganiseerd. Deze vindt regionaal plaats, verspreid over het land. In deze discussies wil GroenLinks niet-leden en sympathisanten de ruimte geven actief mee te doen aan het debat over programmatische vernieuwing of concrete politieke onderwerpen.Van (alleen) verantwoording achteraf naar co-creatie
Tot nu toe vormden het jaarlijkse ledencongres en (tussentijds) de getrapt verkozen partijraad de plekken voor verantwoording door partijbestuur en landelijke fracties. Het partijbestuur heeft al geëxperimenteerd met regionale bijeenkomsten met leden en kiezers en wil die jaarlijkse rondes uitbreiden naar vertegenwoordigers van fracties in Den Haag en Brussel. Zo ontstaat een levendiger intern debat over de politieke actualiteit en de manier waarop GroenLinks zich opstelt in politiek en samenleving. De Tweede Kamerfractie is nu al veel actiever in het betrekken van de leden. Fracties maken ook al vaker gebruik van interactieve vormen voor het ontwikkelen van politieke initiatieven of het inzetten van expertise vanuit de achterban of het netwerk rond de partij. De fracties in Den Haag en Brussel maken daartoe onder meer gebruik van het Werklab als werkvorm, sociale media en huiskamerbijeenkomsten in het land. Het partijbestuur wil de interactie tussen politici en brede achterban verder uitbouwen en faciliteren.
Discussie over de nieuwe werkwijze en experimenteren
Leden en anderen kunnen de komende periode meepraten over de voorstellen. Het partijbestuur roept de lokale afdelingen op om het plan voor vernieuwing van de partijdemocratie te bespreken. Ook is er een mogelijkheid om online te reageren. Een fors aantal van de voorstellen vergt formalisering in de statuten en reglementen van de vereniging. Daarover beslist uiteindelijk het congres van februari 2015. In de aanloop daar naartoe wordt al zoveel mogelijk geëxperimenteerd met de nieuwe werkwijze.