Uitgerekend aan een reactionair pur sang, de katholieke filosoof Rocco Buttiglione, wil voorzitter van de Europese Commissie Barroso de portefeuille ‘justitie, vrijheid en veiligheid’ toevertrouwen. Krijgt het Vaticaan zeggenschap over onze grondrechten? Liever niet.

José Manuel Barroso, aankomend voorzitter van de Europese Commissie, heeft geen gelukkige hand gehad in het toedelen van portefeuilles aan zijn kandidaat-commissarissen. Neelie Kroes, beoogd eurocommissaris voor mededinging, is te zeer verweven met het bedrijfsleven om er onafhankelijk toezicht op te kunnen houden. De Griek Stavros Dimas, voorgedragen als milieucommissaris, diskwalificeerde zichzelf door in het Europees Parlement een volslagen gebrek aan groene ambities te etaleren. En uitgerekend aan een reactionair pur sang, de katholieke filosoof Rocco Buttiglione, wil Barroso de portefeuille ‘justitie, vrijheid en veiligheid’ toevertrouwen. Krijgt het Vaticaan zeggenschap over onze grondrechten? Liever niet.

Buttiglione maakte tot voor kort deel uit van de regering-Berlusconi. Een regering die op voet van oorlog staat met de rechterlijke macht. Dat is al geen aanbeveling voor de toekomstige Europese justitiecommissaris. Daarbij komt dat Buttiglione de deur platloopt bij de paus. In 1982 schreef hij een boek over diens denkwereld. Hij was tevens ghostwriter van verschillende pauselijke encyclieken. Die bevatten onder meer het voorschrift dat een katholiek politicus de Bijbel tot leidraad voor zijn handelen moet maken.

Buttiglione geeft zelf het vrome voorbeeld. In 2001 stelde hij voor om de Italiaanse abortuswet te veranderen. Vrouwen zouden nog slechts abortus mogen laten plegen als de biologische vader van de foetus daarmee instemde. Dat vrouwen, ook in Italië, baas zijn in eigen buik, is voor Buttiglione een onverdraaglijke gedachte. Ook bij de economische zelfstandigheid van vrouwen heeft hij bedenkingen. Een gezin is geen gezin als de vrouw niet minstens een deel van haar carrière opoffert voor de kinderen, zo verkondigde hij. Over de man des huizes geen woord. Dezelfde Buttiglione moet er straks als eurocommissaris op toezien dat de Europese wetten voor gelijke behandeling van mannen en vrouwen worden nageleefd…

De Europese Unie kent sinds enkele jaren ook wetgeving tegen discriminatie op grond van etnische afkomst, geloof, handicap, leeftijd en seksuele voorkeur. Als het aan Buttiglione had gelegen waren homo’s en lesba’s vogelvrij gebleven. Als lid van de Conventie die in 2000 het EU-Grondrechtenhandvest schreef stelde hij voor om ‘seksuele gerichtheid’ uit te zonderen van het discriminatieverbod. Gelukkig kreeg hij zijn zin niet. De Europese Grondwet gaat zelfs een stapje verder. Als de Grondwet in werking treedt, is de EU verplicht om op alle beleidsterreinen homo-discriminatie actief te bestrijden. Moeten we deze taak wel toevertrouwen aan een commissaris die de gelijkgeslachtelijke liefde als een “symptoom van een morele stoornis” omschreef?

En dan wordt Buttiglione als justitiecommissaris ook nog verantwoordelijk voor het Europese asielbeleid. Van de hoeksteen van dit beleid, het verbod om vluchtelingen terug te sturen naar een land waar zij aan vervolging blootstaan, heeft hij weinig begrepen. Dat blijkt uit zijn recente voorstel om bootvluchtelingen die op de Middellandse Zee onderschept worden op te sluiten in kampen in Libië. Een dictatoriaal geregeerd land waar asielzoekers rechteloos zijn. Het VN-Vluchtelingenverdrag, het Grondrechtenhandvest en de nieuwe Europese Grondwet verbieden zulke praktijken. De Bijbel overigens ook. Maar Buttiglione is weer roomser dan de paus wanneer hij stelt dat de immigranten die Europa wél kan gebruiken bij voorkeur katholiek moeten zijn, of tenminste christelijk. Kortom: de heidenen naar Libië, de christenen naar Europa. Lekker overzichtelijk, maar volstrekt onrechtmatig.

De voordracht van Rocco Buttiglione als justitiecommissaris is een provocatie van alle Europese waarden en normen. Zullen de Europese christen-democraten, het CDA incluis, ook voor deze partijgenoot pal gaan staan bij de komende hoorzitting in het Europarlement? De paus heeft het niet voor het zeggen in de Europese Unie en dat moet zo blijven. Ook voor Buttiglione is het beter als hij een andere portefeuille krijgt. Anders wordt zijn verblijf in Brussel één lang conflict: ofwel met het Europees Parlement, ofwel met zijn eigen geweten.

Kathalijne Buitenweg is lid van het Europees Parlement voor GroenLinks.