Halsema over Hirsi Ali

Minister Verdonk wil Ayaan Hirsi Ali het Nederlanderschap ontnemen. Op verzoek van Femke Halsema houdt de Kamer daar een spoeddebat over. GroenLinks vindt het besluit onrechtvaardig en symbolisch voor het huidige asielbeleid.

Spreektekst Femke Halsema in spoeddebat over Hirsi Ali

Voorzitter,

In een reactie op de radio zei Neelie Kroes: ‘ik schaam mij voor mijn land’.
Ik schaam mij nog niet voor mijn land, maar wel voor dit besluit.

Ayaan Hirsi Ali is voor mijn fractie een geduchte politieke tegenstander. Iemand met wie wij soms idealen delen, maar die wij even vaak nodeloos kwetsend en provocerend vinden. De afgelopen jaren was zij voor ons ook een symbool van de verharding tegen vreemdelingen en nieuwe Nederlanders, waarvan zij zelf – met een heel wrede speling van het lot – nu het meest prominente slachtoffer wordt. Zoals de vreemdelingenpolitiek van de VVD nu ook in het eigen gezicht explodeert.

Maar Ayaan Hirsi Ali is ook iemand die met bovenmenselijke moed haar omstreden opvattingen verdedigt, terwijl zij daar een hoge prijs voor betaalt: zes beveiligers vier jaar lang, opgejaagd, bedreigd en ondergedoken en nu uit haar huis gezet. Zoals een groep prominente Nederlanders schrijvers vanmiddag in NRC-Handelsblad schrijft: ‘Aanvankelijk was zij misschien geen echte vluchteling (..) de laatste vier jaar is zij dat zeker geworden’.

Dit debat gaat niet over de opvattingen van Ayaan Hirsi Ali of over haar stijl van politiek bedrijven. Dat ik het toch noem, komt omdat ik al dagen de geur van politieke afrekening en politiek en electoraal gewin opsnuif.
Want de beslissing van minister Verdonk heeft geen enkele logica, kent geen rechtvaardigheid.
Rechtsgelijkheid is er alleen als het doel is om alle vluchtelingen en genaturaliseerde Nederlanders zo slecht  mogelijk te behandelen.
Tegelijkertijd wordt hun rechtszekerheid – de zekerheid dat ze bij dit land horen, dat zij welkom zijn - schandelijk met voeten getreden.
 
Dit debat gaat over de manier waarop wij in Nederland omgaan met asielzoekers, vluchtelingen en genaturaliseerde Nederlanders in het algemeen en – nu - Ayaan Hirsi Ali in het bijzonder. De wet waarop de beslissing van minister Verdonk rust is de onze niet, wij hebben daar destijds tegen gestemd.
Maar de beslissing van Verdonk is vooral ingegeven door een arrest van de Hoge Raad uit 2005. In dat arrest is gesteld dat een naturalisatiebesluit waarin valse of fictieve persoonsgegevens zijn opgenomen geen rechtsgevolgen heeft. In gewoon Nederlands: als je een valse naam hebt gebruikt bij het aanvragen van het Nederlanderschap, dan ben je geen Nederlander geworden.
Omdat Hirsi Ali niet de werkelijke naam is, zou Ayaan Hirsi Ali geen Nederlander zijn. Daarom heeft zij ook vanmiddag haar kamerlidmaatschap opgezegd.
Maar in het arrest wordt ook gesteld dat er ‘bijzondere omstandigheden’ kunnen zijn, die tot een andere beslissing leiden. Ofwel, de Hoge Raad schrijft niet dwingend voor dat de minister in alle gevallen het Nederlanderschap ontneemt, daarin behoudt zij haar discretionaire bevoegdheid. En voor de wet geldt dat gelijke gevallen gelijk moeten worden behandeld, maar ook dat ongelijke gevallen ongelijk behandeld worden.
Hier is dus geen sprake van ‘regels zijn regels’ maar van een minister die bij haar volle verstand een hardvochtige beslissing neemt waartoe niemand haar dwingt.
Mijn eerste vraag is dan ook ‘waarom?’
En als tweede: is zij het met mijn analyse eens dat de hoge raad helemaal niet voorschrijft dat in alle gevallen het Nederlanderschap dient te worden afgenomen?
Het zou niet de eerste keer zijn dat de minister verkeerde juridische en politieke stappen zet, die zij later betreurt. Ik neem aan dat de minister vanmiddag ook heeft kunnen zien welke grote dramatische gevolgen haar bij nacht en ontij genomen beslissing heeft gehad. En ik wil dan ook van de minister weten of zij de garantie kan geven dat zij geen juridische fouten heeft gemaakt bij de beslissing die zij bij nacht en ontij heeft genomen.

Volgens mij heeft de Minister de afgelopen drie jaar kamervragen nog nooit zo snel beantwoord. In krap een paar dagen tijd heeft de minister besloten dat haar politieke bondgenoot geen Nederlander meer is. Dat heeft weinig te maken met zorgvuldigheid. Waarom zo snel? Waarom geen grondig onderzoek? Waarom niet de privacy van de betrokkene respecteren? Is het niet ook zo dat de beslissing van de minister in de 6 weken dat Ayaan Hirsi Ali bezwaar kan maken geheim had moeten blijven? Is dit dan geen belangrijke procedurele fout? En staat niet al vast dat door het publiek worden van uw oordeel de ruimte om alsnog een beroep te doen op bijzondere omstandigheden aanzienlijk is verkleind?

En hier kom ik op een vraag die mij – en velen met mij - wakker houdt. Waarom nu? Waarom die plotselinge daadkracht? Het is toch zo dat u dit al jaren weet? Dat Ayaan Hirsi Ali het bovendien geruime tijd geleden nog eens zelf heeft gemeld in een telefoongesprek over Taïda Pasic. En u heeft alsmaar niets gedaan. U heeft het gedoogd en de vriendschappelijke en professionele banden gewoon gehandhaafd. Dat is toch ronduit onbehoorlijk bestuur? Zeker als je daar nog eens bij optelt dat u vrijdag heeft gezegd dat Ayaan Hirsi Ali niets te vrezen had, terwijl u een dag later onderzoek instelt en haar dan twee dagen later haar Nederlanderschap afneemt?
Laat ik het maar op de man af vragen. Wat drijft u? Om zo hard en ondoordacht op treden? Het zal toch niet zo zijn dat dit een onderdeel is van uw lijsttrekkersstrijd?

Voorzitter, het zal u duidelijk zijn dat mijn fractie zich boosmaakt. Boos over het onrecht Hirsi Ali aangedaan, boos over het precendent dat dit mogelijk voor andere vluchtelingen en genaturaliseerde Nederlanders heeft.
En ik doe een appel op de minister om zich te bezinnen, om dit besluit ongedaan te maken.

Vanochtend zei Geert Dales, VVD-burgemeester in Leeuwarden, dat als dit de consequentie is van de opvattingen van de VVD over asiel en migratie, die opvattingen moeten worden herijkt.
Voorzitter, de afgelopen jaren heeft de VVD nogal opportunistisch met twee maten gemeten. De uitzondering die men bij volle bewustzijn heeft gemaakt voor Ayaan Hirsi Ali (door haar ondanks vals vluchtverhaal en valse persoonsgegevens warm te omhelzen). Wordt niet voor anderen gemaat. Sterker, de VVD heeft altijd voorop gelopen in het verslechteren van de rechtspositie van asielzoekers en vluchtelingen. Vanochtend zei Bibi de Vries in een emotionele reactie dat zij dacht dat Nederland een land van tolerantie was, maar dat dit Nederland op zijn smalst is. Mevrouw de Vries: word wakker!
Gaat de VVD nu eindelijk eens wakker worden. Want wat zij niet acceptabel vindt voor één van haar eigen mensen, dat is het toch ook niet voor anderen? Dan kan zij toch niet accepteren dat andere vluchtelingen, andere nieuwe Nederlanders even hard en onrechtvaardig worden behandeld?

Tot slot,
Onze allereerste zorg moet zijn dat Ayaan Hirsi Ali veilig is en veilig blijft. Ik wil aan minister Donner vragen of hij garanties kan geven dat ongeacht de status van Ayaan Hirsi Ali – Nederlander of niet, kamerlid of niet – haar veiligheid optimaal gegarandeerd wordt, in het rijksdomein, voor zolang als dat om veiligheidsredenen nodig is.

Dank u wel.