Op de valreep zet eurocommissaris De Palacio (transport) opnieuw de havenliberalisering op de agenda. Tot verbazing en ongenoegen van velen. Eind 2003 verwierp het Europees Parlement haar geesteskind en over zes weken treedt De Palacio af. De Vlaamse groene europarlementariër Bart Staes vroeg de vertrekkende eurocommissaris om opheldering.
“Wat zijn de dwingende omstandigheden om nu, in uw laatste zes weken dit omstreden onderwerp opnieuw op de agenda te zetten?” vroeg Staes. Die vraag werd hem niet in dank afgenomen. De Palacio reageerde geïrriteerd dat zij tot de laatste dag eurocommissaris is en haar bevoegdheden mag en zal uitoefenen. “Ik dien die zaken in zoals ik dat goed acht. Tot de allerlaatste dag doe ik mijn werk. Als een ontwerp klaar is voor indiening, dien ik die in”, aldus De Palacio dinsdag 14 september in het Europees Parlement.
Te snel
Op 20 november 2003verwierp het Europees Parlement het voorstel. Staes is er niet van overtuigd dat het 'nieuwe' liberaliseringsvoorstel van de Europese havens waar De Palacio op de valreep mee komt veel nieuws in zich draagt. “In het debat vandaag gaf De Palacio toe niet met de betrokken partijen te hebben gepraat. De kans is dan ook groot dat haar nieuwe voorstel nog steeds niet op de steun kan rekenen van de partijen die haar vorige voorstel verwierpen. Wel zadelt ze de nieuwe eurocommissaris transport en de ambtenaren op met een onmogelijke opdracht. Terwijl die juist ook op dit dossier met een schone lei zouden moeten kunnen beginnen.”
Milieu-, sociale- en veiligheidseisen
In dat oude voorstel mochten de lidstaten zelf kiezen of ze vergunningen voor diensten in de havens, met milieu-, sociale- en veiligheidseisen, verplicht stellen. De meerderheid van de europarlementariërs wilde eenduidige Europese regels over arbeidsvoorwaarden, veiligheid en milieu als basis voor eerlijke concurrentie en om wantoestanden te voorkomen. Dat ontbrak en daarom kreeg het voorstel geen meerderheid.
Staatssteun
Ook bleef onduidelijk in hoeverre staatssteun voor de bouw van bijvoorbeeld nieuwe terminals of havensluizen toegestaan was. "Staatssteun is concurrentievervalsend, leidt tot overbodige havencapaciteit en het gaat ten koste van natuur, milieu en leefbaarheid", aldus toenmalig GroenLinks-europarlementariër Bouwman, "een triest voorbeeld zijn de nieuwe terminals in Amsterdam-Westpoort die geen werk hebben." Het voorstel leidde toen tot veel onrust in de havens. De verwachting is dat De Palacio's nieuwe voorstel dat weer zal doen.
Voorzitter, ik heb toch een paar aanvullende vragen. Mevrouw de commissaris, ik dank u voor uw openheid en voor de vrijmoedigheid waarmee u heeft gesproken, maar ik vraag me toch af wat de dwingende omstandigheden zijn om in de zwanenzang van uw carrière als Europees commissaris, tijdens de laatste zes weken van uw mandaat, nog met dit voorstel te komen.
U heeft collega El Khadraoui gezegd dat u overleg heeft gepleegd met alle betrokkenen en u verwijst daarbij naar uw komst naar de Antwerpse haven. Ik woon in Antwerpen en volgens mij heeft u de laatste keer de Antwerpse haven bezocht toen de discussie over de vorige richtlijn, die dit Parlement heeft verworpen, volop aan de gang was. Ik zie dus geen tekenen van overleg over de nieuwe tekst. Ik vraag u, net zoals de heer El Khadraoui, ook uitdrukkelijk wat uw timing is. U heeft daarop nog niet geantwoord. En tot slot: u beseft toch, mevrouw de commissaris, dat wat u zojuist heeft gezegd met betrekking tot het statuut van de Belgische, Vlaamse dokwerkers, een regelrechte oorlogsverklaring is, en dat u met deze aanpak zeker niet tot een oplossing van de problematiek zal komen.
Links:
- Europese Commissie stuurt aan op nieuwe confrontatie met havenarbeiders (14 sept 2004)
- Europese havenliberalisering geblokkeerd (1 februari 2004)
- Europarlement wijst halfbakken compromis havenliberalisering af (20 november 2003)