"De door het kabinet beoogde bruggen zijn niet binnen de samenleving geslagen. Integendeel. De ongelijkheid en tegenstellingen in Nederland zijn sinds het aantreden van het kabinet juist vergroot. Soms ondanks, soms dankzij de hervormingen met alle fraaie namen van de wetten ten spijt”, aldus GroenLinks-senator Tineke Strik over het regeringsbeleid tijdens de algemene politieke beschouwingen van 1 november. "Met als gevolg een flink verbouwd Nederland met een scheef fundament naar rechts.” Een samenvatting. 

De Participatiewet laat kwetsbare mensen juist minder participeren met arbeidsongeschikten en mensen met een arbeidsbeperking aan de zijlijn. De arbeidsmarkt tendeert, aldus ook het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP), naar survival of the fittest met alle gevolgen van dien. 

De Wet Werk en Zekerheid leidt tot meer onzekerheid en minder vast werk. Vaste contracten nemen zienderogen af en tijdelijke werknemers raken vaker hun baan kwijt. Ruim twee miljoen mensen proberen tevergeefs te participeren op zoek naar werk en zekerheid.

Het gevolg is armoede en groeiende ongelijkheid. Onder laagopgeleiden, jongeren, alleenstaande ouders en migranten wiens positie leidt tot maatschappelijk isolement, over hun kinderen nog maar te zwijgen. Een betaalbare woning is bijna een illusie door drastisch afnemend aanbod van sociale huurwoningen, exploderende huurprijzen en ernstig beperkte investeringsmogelijkheden in dit segment.

Gescheiden werelden zijn een feit, aldus het SCP. In het onderwijs, op de arbeidsmarkt, in de cultuursector, op de woningmarkt en tussen etnische groepen om er enkele te noemen. Rapporten te over, maar een gevoel van urgentie voor de sluipende tweedeling ontbreekt desalniettemin bij dit kabinet. 

Ook buiten de Nederlandse grenzen neemt de ongelijkheid zorgelijke vormen aan met duidelijke  winnaars en verliezers. Globalisering zonder regulering versterkt een ongelijke welvaartsverdeling, dumping in ontwikkelingslanden, belastingontwijking en een onherstelbare schade aan het milieu. Het kabinet oogt blind voor de schade van vrijhandel met de ongebreidelde liefde voor de eigen koeien en de inherente fosfaatexplosie als illustratief voorbeeld.

Dan het lot van vluchtelingen. Het gebrek aan solidariteit met deze vluchtelingen en met de buurlanden die het gros van hen al opvangen, is ontstellend. Zij, maar ook Nederlanders voelen zich buitengesloten, bedreigd en onbeschermd door deze overheid met als gevolg een afkeer tegen alles wat onbekend is. Angst en boosheid regeert omdat verbindend beleid ontbreekt, net als verbindende taal, oppleuren toch?

De balans opmakende ziet GroenLinks vooral een naar scheef gebouwd fundament met een rechtse signatuur van deze uitruilcoalitie, want uit tal van onderzoeken blijkt dat gelijke kansen aanzienlijk worden bedreigd binnen de laagst sociaal economische klassen. Onze motie luidt dan ook om een analyse te maken van de mate waarin kwetsbare groepen zich op de arbeidsmarkt kunnen ontplooien en participeren. En vervolgens om op basis daarvan een plan van aanpak te ontwikkelen om gelijke kansen daadwerkelijk te vergroten. Een verbouwing waterpas.