Europarlementariër Judith Sargentini leidt dit najaar een Europese waarnemingsmissie om te verkiezingen in Mozambique te controleren. Ze blogt erover op onze website.

Ik ben net geland in Maputo, de hoofdstad van Mozambique. Als hoofd van de Europese verkiezingswaarnemingsmissie voor de driedubbele verkiezingen op 15 oktober kom ik het speelveld inspecteren. Verloopt de campagne voor een nieuwe president, een nieuw parlement en tien provinciebesturen wel eerlijk? Niet dat ik daar nu al iets over mag zeggen. Dan loop ik verschrikkelijk op de zaken vooruit en dan zou ik nog wel eens als bevooroordeeld over kunnen komen. Op de verkiezingen van 2009 was wel het een en ander aan te merken. Er waren bijvoorbeeld wel wat stembussen te vol.

Terugkijkend mag ik dat zeggen, maar helaas is een Chief Observer vooral een politicus met heel weinig eigen mening. En dat is wennen. Ik beschouw, ik hoor aan, ik vraag door en ik denk er het mijne van.

Waarnemen is een vak

De Europese waarnemingsmissie die ik mag leiden, bestaat uit

  • langetermijnwaarnemers
    Dat zijn er twintig, zij blijven de komende weken in Mozambique. Ik kwam ze tegen bij hun EHBO-training waar ze de stabiele zijligging oefenden.
  • kortetermijnwaarnemers
    Ook zo'n twintig, zij komen vlak voor de verkiezingen om op de dag zelf stembureaus af te lopen en te controleren.
  • lokale waarnemers
    Zij zijn in het dagelijks leven in Mozambique medewerker op een van de Europese ambassades.

Misschien komen er ook nog een paar Europarlementariërs, maar dat ligt nog aan de portemonnee van het Europees Parlement. Tenslotte ben ik de politieke kop van jut van deze ongeveer 100 Europese waarnemers.

Handen schudden

En dus ga ik deze week eerste week in Mozambique handen schudden bij ministeries, de kiesraad, politieke partijen en niet-gouvernementele organisaties. Het begint al meteen de eerste avond met een van de drie presidentskandidaten. Wie? Zeg ik niet. Het is niet des protocols om dat te doen, voordat ik de minister van Buitenlandse Zaken gesproken heb. En je zou maar eens denken dat ik hem de beste vind.

Hem ja. Het zijn drie mannen.

  • Nyusi van Frelimo, de partij die sinds de onafhankelijkheid het land bestuurt;
  • Dhlakama van Renamo, Nyusi's tegenstander tijdens de burgeroorlog en later in het parlement en
  • Simango van MDM, een afsplitsing van Renamo.

Terwijl ik dit tik, staat de televisie aan. Op TVM1 is het al anderhalf uur een aaneenrijging van spotjes van partijen met gezellige muziekjes en blije menigten, voor veel meer partijen dan alleen die drie. Er valt wat te kiezen voor het parlement en de provinciale besturen.

Als ik aan het einde van de week weer terugvlieg naar Europa, wordt hier doorgewerkt door het team van specialisten. Ze monitoren de media, vlooien de kieswet door, letten op incidenten zoals aanhangers van partijen die aanhangers andere partijen intimideren. Met hun informatie voed ik me zodat ik op verkiezingsdag niet alleen hoef af te gaan op die paar kieslokalen die ik kan bezoeken.