Eurocommissaris Věra Jourová van Justitie maakte maandagavond in het Europees Parlement bekend dat er nog geen akkoord is met de VS over een nieuwe Safe Harbour-overeenkomst voor de opslag en verwerking van persoonsgegevens van Europeanen in Amerika. Judith Sargentini, Europarlementariër voor GroenLinks is niet verrast over het falen van de onderhandelingen.

“De onderhandelaars stonden voor een onmogelijke opdracht”, analyseert Sargentini. “Zolang Amerika vindt dat onze privacy geen waarde heeft en het zich permitteert om naar believen in onze persoonsgegevens te grasduinen, is er geen ruimte voor een hernieuwde samenwerking.”

Oude overeenkomst ongeldig

Een nieuwe overeenkomst is noodzakelijk nadat het Europees Hof van Justitie in oktober 2015 de oude overeenkomst ongeldig verklaarde, omdat het de persoonsgegevens niet volgens de Europese normen beschermt en ze bovendien werden blootgesteld aan massasurveillance. Dat is in de ogen van het Hof strijdig is met de essentie van het recht op privacy.

De komende dagen zullen de Europese nationale waakhonden voor gegevensbescherming – zoals de Nederlandse Autoriteit Persoonsgegevens – beslissen hoe ze de Europese wet zullen gaan handhaven. Volgens Sargentini kan dat vuurwerk opleveren: “De Europese wet stelt eisen aan bedrijven die met gegevens van Europeanen omgaan. De waakhonden moeten die regels handhaven. Als Facebook en Microsoft er niet in slagen onze gegevens af te schermen voor de NSA, hebben ze een probleem en kunnen ze hoge boetes tegemoet zien. Amerika heeft met zijn datagraaierij een tijdbom gelegd onder de digitale economie. Die bom staat op barsten.”

De gevolgen zouden vergaand kunnen zijn, maar volgens Sargentini worden die gevolgen nu vooral als chantage ingezet. Ze is blij dat Europa niet is gezwicht voor die chantage: “Een android-telefoon zou bijvoorbeeld in de problemen komen omdat deze alleen maar goed functioneert door de data die naar de VS gaan. Wanneer dat onmogelijk wordt, heb je een probleem. Echter, dat probleem is een probleem van Google en oplosbaar. Daar zouden we niet onze privacy voor op het spel moeten zetten.”