Het Amsterdamse stadsdeel Zeeburg krijgt de komende jaren miljoenen euro's aan Europese subsidies voor de verbetering van het economisch klimaat en de leefomgeving in de Indische Buurt. Brussel zal meebetalen aan het opkrikken van de bedrijvigheid in de Javastraat, aan de opknapbeurt voor het Obiplein, het Ambonplein en het Boniplein, aan de begeleiding van startende ondernemers en aan nog zo wat nuttige zaken. Fijn natuurlijk, dat Europese steuntje in de rug voor de inspanningen van het stadsdeelbestuur om de bedrijvigheid, de werkgelegenheid en de leefbaarheid in de Indische Buurt te vergroten. Maar is die Europese hulp wel zo nodig?
Kunnen de Nederlandse regering, het gemeentebestuur van Amsterdam en het stadsdeel Zeeburg hun eigen broek niet ophouden? De Nederlandse overheid bulkt immers van het geld. Een forse impuls voor de 'achterstandswijken' uit eigen zak betalen zou geen probleem zijn als het paarse kabinet eens zou ophouden met ongerichte belastingverlagingen die de inflatie aanwakkeren en euro-opperhoofd Duisenberg in Frankfurt slapeloze nachten bezorgen. Dan zou er ook wat royaler geïnvesteerd kunnen worden in onderwijs en zorg, belangrijke sectoren die de afgelopen jaren zo stiefmoederlijk bedeeld zijn dat de gaten niet meer gevuld kunnen worden.
En dan zou de Europese Unie haar aandacht en euro's kunnen richten op de grote achterstandsgebieden in Europa. Vooral op de landen van Midden- en Oost-Europa, en ook op Turkije. Die landen willen toetreden tot de Europese Unie. Het is in ons aller belang dat de markteconomie die daar wordt ingevoerd ook een sociale en ecologische markteconomie wordt. Als de verwachtingen van de Polen, Roemenen en Turken beschaamd worden en velen van hen in armoede en een vervuilde omgeving blijven leven, dan lopen we het risico dat zij afhaken. Dan blijft Europa verdeeld in welvarende westelijke en een arme, instabiele oostelijke helft.
Minister Zalm van Financiën vindt het eigenlijk ook maar onzin dat Nederland eerst contributie moet betalen aan de Europese Unie om vervolgens een deel van het geld weer terug te krijgen in de vorm van subsidies. Maar hij wil Gekke Gerritje niet zijn en doet dus driftig mee aan de dans rond de Brusselse vleespotten. Minister Van Boxtel van Grote-Stedenbeleid heeft, anders dan Zalm, echt de smaak te pakken. Hij vindt dat Nederland ook na 2006 Europese subsidies moet blijven ontvangen voor zijn achterstandswijken - tegenwoordig eufemistisch 'aandachtswijken' genoemd.
U ziet het, de Nederlandse regering is er nog niet uit. Ik bevind mij dus in goed gezelschap. Mijn politieke arbeid in de begrotingscommissie van het Europees Parlement zou er een stuk overzichtelijker op worden als we ophielden met het rondpompen van geld tussen de Europese kassen en de Nederlandse schatkist. Maar tegelijk weet ik dat het niet eenvoudig is om de steun van de burgers te behouden voor het beleid om welvaartschillen in Europa te verkleinen. Als Nederland niets meer krijgt, hebben Zalm en consorten de handen vrij om eens flink het mes te zetten in de Europese steun voor achterstandsregio's. Vergelijk het met het Nederlandse stelsel van sociale zekerheid. Zelfs de VVD durft daar niet echt meer aan te tornen, omdat ook haar welgestelde kiezers belang hebben bij een fatsoenlijke uitkering in geval van ziekte of werkloosheid. Het draagvlak voor dit herverdelingsmechanisme zou waarschijnlijk kleiner zijn, als alleen de echte armen een uitkering zouden krijgen.
De draagvlak-redenering houdt natuurlijk alleen stand als de Europese miljoenen in de Indische Buurt en andere Nederlandse probleemwijken daadwerkelijk zinvol besteed worden. Daarom hoop ik van harte dat het lukt om van de Javastraat weer een bruisende winkelstraat te maken, en om de werkloosheid in de Indische Buurt verder terug te dringen.
Het is ook van belang om het geestelijk welzijn van onze lokale bestuurders in de gaten te houden. De Brusselse bestedingsvoorschriften zijn soms knellend. Die regels zijn er om misbruik van Europees geld te voorkomen. Maar soms is het keurslijf te strak. De Zeeburgse GroenLinks-fractie zou graag Europees geld steken in buurtbeheer, want ook daarmee is de leefbaarheid gediend. Echter: Brussel wil voor haar euro's vooral banen terugzien. Om de lokale bestuurders een uitlaatklep te geven voor hun frustraties, en deze waar mogelijk te verhelpen, zal ik binnenkort de leden van het Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken uitnodigen in Brussel.
Kathalijne Buitenweg zit voor GroenLinks in het Europees Parlement. Op initiatief van het Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken heeft zij de Indische Buurt 'geadopteerd'.
De Zeeburger Courant is een huis-aan-huis-blad van de afdeling Amsterdam-Zeeburg van GroenLinks.