Ab Harrewijn en Paul Rosenmöller presenteren een initiatiefwet, waarin het recht op informatie wordt geregeld voor ondernemingsraden over salaris en overige arbeidsvoorwaarden van topkader, bestuurders en toezichthouders van ondernemingen.

Het GroenLinks voorstel kiest de weg naar openbaarheid en controle via de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). De OR krijgt recht op informatie over inkomens en arbeidsvoorwaarden van alle functiegroepen in de onderneming en van bestuurders en leden van raden van Toezicht. Door de OR informatierecht te geven worden alle bedrijven en instellingen met meer dan 50 werknemers bereikt. Ook ontstaat er zicht op de inkomens en speciale regelingen, zoals prestatiebeloning, van kader en management net onder de top.

De OR moet volgens de initiatiefwet niet alleen jaarlijks achteraf geïnformeerd worden, maar ook bij tussentijdse wijzigingen in afspraken over beloningen. Op deze manier wordt het salaris van niet CAO-personeel onderwerp van gesprek tussen leiding en OR. Bestuurders zullen zich ten alle tijden bewust moeten zijn van het feit dat zij zich moeten verantwoorden. Dit sluit aan bij de rol die de OR steeds nadrukkelijker krijgt op arbeidsvoorwaardelijk terrein.

Als deze wet nu zou gelden had de top van KPN de optieregelingen, de vertrekregeling (gouden handdruk) en andere afspraken met topman Scheepsbouwer aan de OR moeten melden. Deze had die informatie dan kunnen betrekken bij haar advies over de reorganisatie en de financiële bijdrage van het personeel daarbij.

De afgelopen jaren zijn de buitensporige stijgingen van inkomens en bijzondere regelingen aan de top van bedrijven en instellingen regelmatig bron van nieuws en ergernis geweest. Premier Kok sprak van exhibitionistische zelfverrijking. Minister Vermeend berekende dat topmanagers van 130 grote bedrijven een gemiddelde loonstijging genoten van tussen de 11,8 en 17,6 %. De FNV sloot in 1999 met de werkgevers een ‘akkoord van Garderen’, waarin werd afgesproken dat voor iedereen in de onderneming eenzelfde verantwoorde loonontwikkeling geldt. Onlangs onderzocht de vakcentrale hoe dat heeft uitgepakt. Bij 20 ondernemingen die in het dagelijks bestuur van VNO/NCW zitting hebben bleek de top er in een jaar gemiddeld 12 % bij gekregen te hebben.

Vrijwillige afspraken blijken niet te werken. Onder druk van de maatschappelijke verontwaardiging is de regering met een wetsvoorstel gekomen waarin de regelingen voor topbestuurders en leden van Raden van Commissarissen bekend gemaakt moeten worden in het jaarverslag. Ook is een voorstel in ontwikkeling waarin de aandeelhoudersvergadering een rol krijgt in het vaststellen van de topsalarissen.

GroenLinks vindt deze initiatieven een goede aanzet, maar nog onvoldoende. De openbaarheid geldt alleen voor beursgenoteerde ondernemingen, terwijl bijvoorbeeld ook in de zorg en bij universiteiten en hogescholen de topsalarissen fors stijgen. Ook is het openbaarheid achteraf en geldt het niet voor het topkader van ondernemingen net onder de Raad van Bestuur.

Klik hier voor de volledige tekst van initiatiefwetsvoorstel inclusief toelichting