De sociaal advocaat is er voor mensen met een laag inkomen die hulp nodig hebben bij een juridisch geschil. De overheid subsidieert deze vormen van rechtsbijstand. Want, zo is de gedachte, iedereen moet toegang hebben tot professionele juridische hulp.
Maar dat systeem staat onder druk. Door de bezuinigingen van de afgelopen jaren en een aangekondigde stelselwijziging, zullen steeds minder mensen toegang krijgen tot het recht en de rechter. Waartoe dat kan leiden, blijkt wel uit de toeslagenaffaire: mensen worden onterecht van fraude beticht en slagen er bij de rechter niet in om hun gelijk aan te tonen.
Toegang tot het recht verbeteren
Demissionair Minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming blijft echter vinden dat er te veel procedures gevoerd worden en wil bezuinigen op rechtsbijstand. Een van de grootste veranderingen is dat een 'poortwachter' voortaan moet bepalen wie wel en wie niet recht heeft op een advocaat. Daarnaast wil de minister dat er 'rechtshulppakketten' komen via commerciële bedrijven. Deze privatisering van de rechtstaat is GroenLinks een doorn in het oog en zullen de rechtspositie van burgers slechts ondermijnen.
Onder druk van de Tweede kamer is er een tijdelijke regeling die de bezuinigingen deels ongedaan maakt. Maar structurele investeringen blijven uit en verdere bezuinigingen dreigen.
Onbegrijpelijk, vindt Tweede Kamerlid Corinne Ellemeet. “Juist vanwege het feit dat het huidige demissionaire kabinet problemen met toegang tot het recht en toegang tot de rechter heeft veroorzaakt, zou deze minister zich geroepen moeten voelen hier oog voor te hebben.”
Rechtspositie burgers beschermen
Ze wijst erop dat demissionair premier Rutte zelf in de media (Nieuwsuur) zegt dat de toegang tot de rechter moet worden versterkt. Ook stemde een Kamermeerderheid - waaronder VVD - stemde eind april voor een motie van GroenLinks en PvdA om de rechtspositie van burger te beschermen via sociale advocatuur.
Ellemeet: “Deze minister voor Rechtsbescherming moet voorkomen dat het organiseren van tegenmacht en het vergroten van de toegang tot het recht en tot de rechter loze beloften blijven.”
Vandaag debatteert de Tweede Kamer over sociale advocatuur. Dit is live te volgen.
