De seksuele revolutie is nog niet in heel Europa doorgedrongen. Zo is in Ierland abortus zo goed als verboden. Woensdag 3 juli stemde een nipte meerderheid van het Europees Parlement vóór legalisering van abortus in de EU. GroenLinks-europarlementariër Kathalijne Buitenweg: “Het is voor het eerst dat het Europees Parlement zich hierover zo duidelijk uitspreekt. Een hele goede zaak."

De verschillen in abortusbeleid, seksuele voorlichting en verspreiding van anticonceptie in de Europese Unie zijn groot. Het rapport over seksuele en reproductieve gezondheid, waar het Europees Parlement woensdag 3 juli over stemde, was dan ook zeer omstreden. Naast legalisering van abortus pleit het voor gezamenlijke verantwoordelijkheid van anticonceptie, betere seksuele voorlichting en een beter onderzoek naar de verschillende praktijken binnen de EU.

Abortus

Het abortusbeleid verschilt per EU-lidstaat. Het meest restrictief is Ierland, waar abortus alleen is toegestaan om het leven van de vrouw te redden. Dan volgen Portugal en Spanje, waar abortus alleen mogelijk is als er sprake is van verkrachting, stoornissen van de vrucht of levensbedreigende situaties van de moeder. Buitenweg: “Het is voor het eerst dat het Europees Parlement zich zo duidelijk uitspreekt over legalisering van abortus in alle lidstaten en binnenkort ook in alle kandidaat-lidstaten. Het standpunt ter legalisering van abortus heeft grote consequenties voor Ierland, maar ook voor Spanje en Portugal.”

Anticonceptie

Nu is het vooral aan de vrouw om zwangerschap te voorkomen. Daar moet wel verandering in komen, vindt het Europees Parlement. Daarom moet er meer geïnvesteerd worden in wetenschappelijk onderzoek naar anticonceptiemiddelen voor mannen. Buitenweg: “Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie dienen mensen in staat te worden gesteld tot een verantwoord, bevredigend en veilig seksleven. In ieder geval kan dat eerste en het laatste via een wetenschappelijke weg en een actief overheidsbeleid in belangrijke mate worden bevorderd.”

Bush

Het Europees Parlement neemt verder krachtig stelling tegen de regering–Bush. Deze beloonde de Amerikaanse Christian Coalition voor hun electorale steun door abrupt een eind te maken aan subsidies aan Niet Gouvernementele Organisaties in derde wereldlanden die vrouwen naar abortusklinieken verwijzen. Het Europees Parlement wil dat de Europese Commissie de subsidies voor deze organisaties uit de Europese begroting betaalt, zodat zij hun werk kunnen blijven doen.

Kandidaat-lidstaten

In de kandidaat-lidstaten zijn de verschillen in beleid en de aantallen groot. In Polen is abortus verboden, nadat het bijna 40 jaar legaal en ruim toegankelijk is geweest. Cyprus heeft een zelfde abortusbeleid als Spanje en Portugal en in Turkije moet de echtgenoot toestemming geven. In de andere kandidaat-lidstaten wordt een (veel) ruimer beleid gehanteerd.

De abortuscijfers zijn in de kandidaat-lidstaten veel hoger dan in de EU. Abortus is daar één van de belangrijkste oorzaken van moedersterfte. Het gemiddelde gebruik van anticonceptiemiddelen in de kandidaat-lidstaten is echter zo'n twee keer zo laag (31 %) als in de EU (65%). Buitenweg: "In veel kandidaat-lidstaten kan op het gebied van voorlichting en verspreiding van voorbehoedmiddelen nog veel verbeterd worden. Het Europees Parlement heeft zich expliciet uitgesproken dat abortus niet mag worden bevorderd als methode voor gezinsplanning. Voorwaarde daarvoor is natuurlijk wel, dat andere middelen tot gezinsplanning voorradig en toegankelijk verkrijgbaar moeten zijn."

Het laagste officiële abortuscijfer van de kandidaat-lidstaten komt uit Tsjechië: 1,7 % (17 van de 1000). Roemenië heeft het hoogste abortuscijfer, maarliefst 5,2 % (52 van de 1000). Het anticonceptiegebruik is in Roemenië dan ook erg laag, slechts 13,5%. Ter vergelijking met de huidige EU-lidstaten: in België, Nederland en Duitsland zijn relatief weinig abortussen met zo'n 7 van de 1000 zwangerschappen.

Het rapport 'seksuele en reproductieve gezondheid en rechten' ,waar het Europees Parlement woensdag 3 juli mee instemde, heeft geen wetgevende status. De uitspraak van het Europees Parlement op dit terrein is echter wel richtinggevend en kunnen druk leggen op lidstaten die afwijken van dit standpunt.