Mensen die vluchten voor oorlog en geweld en bij ons aankloppen mogen niet teruggestuurd worden. Dat zei fractievoorzitter Jesse Klaver in het debat over vluchtelingen in de Tweede Kamer. Hij pleitte voor een menselijke oplossing van het vluchtelingenprobleem. Lees hier zijn inbreng.
“Bespaar me oude wereld, je pompeuze verhalen. Geef me je vermoeiden, je armen, je ineengedoken mensenmassa vol verlangen vrij te ademen. Het ellendige afval van je volle kust. Stuur ze, de daklozen, door storm geslingerd naar mij. Ik houd mijn lamp hoog bij de gouden deur.”
Deze strofe uit het prachtige gedicht van Emma Lazarus staat op de sokkel van het vrijheidsbeeld. Pia de Jong citeerde het onlangs in haar column in NRC Handelsblad. Zij voegde eraan toe: ‘Het licht van de vrijheid scheen over de hele wereld. Hoe anders is dat nu?’
De situatie in Syrië is niet plots ontstaan, de oorlog woedt er nu al vier en een half jaar. Wat was de afgelopen jaren het antwoord van de Europese Unie? We hebben muren opgetrokken. De Middellandse Zee fungeert als slotgracht om fort Europa. Het is ons beleid dat vluchtelingen in de armen van smokkelaars drijft, de enige cynische strohalm voor een enkeltje Europa.
Wat doet Nederland? Wij willen een nog hoger hek om Europa. De grenzen sluiten moet de oplossing zijn. ’Opvang in de regio' noemt het kabinet dat eufemistisch. Opvang in de regio is geen ambitie, opvang in de regio is al jaren de realiteit.
Het plan dat het kabinet dinsdag presenteerde is een politieke oplossing voor een probleem tussen de coalitiepartners, geen plan om ons van onze menselijke kant te laten zien. Dat moeten we op drie manieren doen.
Ten eerste: herverdeling van vluchtelingen binnen Europa. Kan ik er vanuit gaan dat Nederland zonder verdere voorwaarden maandag instemt met de herverdeling zoals voorgesteld door de Europese Commissie? Kan ik ervan uitgaan dat zij indien nodig deel gaan uitmaken van de kopgroep met Frankrijk en Duitsland?
In haar brief spreekt het kabinet over het hervestigingsprogramma van de UNHCR. Begrijp ik goed dat in het plan van het kabinet een asielzoeker uit een land als Syrië het recht verliest om in Europa asiel aan te vragen? Dat zo iemand afhankelijk is van het quotum dat de EU stelt omtrent het aantal asielzoekers dat mag worden overgebracht? Aan welke getallen denkt het kabinet? Hoeveel Syrische vluchtelingen is het kabinet bereid om op te nemen?
Ten tweede moeten we nadenken over legale routes voor migratie. Mensensmokkel voorkomen we niet met hogere muren en strengere wetten voor migranten. Als je honger hebt, geen onderdak, als je de bommen hebt zien vallen en je kinderen worden bedreigd, dan kom je uit de grond gekropen naar het beloofde land, naar het continent van vrede en welvaart.
Als het kabinet echt wil inzetten op het voorkomen van nog meer drama’s op de Middellandse Zee, waarom kijkt zij dan niet naar de visumeisen die we stellen aan Syriërs? Waarom creëert zij geen routes voor migratie waarbij mensen niet gedwongen zijn hun leven te wagen?
En tot slot integratie. Hoe cynisch onze reactie als politici is geweest, zo hartverwarmend is de houding van de samenleving. De initiatieven van mensen die zich inzetten voor de opvang van vluchtelingen schoten de afgelopen dagen als paddenstoelen uit de grond. Om draagvlak voor de toestroom van migranten te behouden moeten we vanaf dag één werken aan integratie. Dat betekent verplichte professionele Nederlandse lessen vanaf dag één, evenals de mogelijkheid om te werken of een opleiding te volgen.
Ik kom tot een afronding, maar ik heb nog een heel praktische vraag. Het kabinet wil dat uiteindelijk iedereen die hier komt en die eigenlijk in de eigen regio kan worden opgevangen terug moet worden gestuurd. Meent u dat werkelijk, premier Rutte? Meent u dat werkelijk? Gaan we straks echt de mannen en vrouwen uitzetten die met gevaar voor eigen leven de zee bedwingen? Die in grote stoeten komen lopen langs de snelweg? Die niets méér hebben dan de rugzak op hun rug en het kind aan hun hand? Die op de drempel staan van het vrije westen, en bij ons aankloppen? Gaan we die mensen arresteren, opsluiten en terugsturen? Want als dat zo is, als dat écht zo is, dan zijn het niet alleen de vluchtelingen die gered moeten worden. Dan moeten ook wij gered worden van ons gebrek aan medemenselijkheid.