Premier Balkenende kwam woensdag in het Europees Parlement zijn visie uiteenzetten over de toekomst van Europa. Kathalijne Buitenweg hoopt dat Balkenende ook gaat luisteren naar de kritiek van GroenLinks en veel europarlementariërs op de inzet van de Nederlandse regering.

Het merendeel van de europarlementariërs bekritiseren het voorstel van het Nederlandse kabinet om de grondrechten weg te laten uit het nieuwe verdrag. Die kritiek is terecht, vindt GroenLinks.

Grondrechten in verdrag noodzakelijk
"Een nieuw verdrag moet tegemoet komen aan de bezwaren van Franse en Nederlandse nee-stemmers tegen de Grondwet", vindt Buitenweg. Volgens haar doe je dat niet met het schrappen van de grondrechten en een nieuw miniverdrag er doorheen te jagen, zoals het kabinet-Balkenende van plan is: ""Mensen stemden niet tegen de Grondwet om zoveel mogelijk bij het oude te houden. 79 procent van de nee-stemmers in Nederland wilde juist een grondiger hervorming van de Europese Unie."

De grondrechten uit het nieuwe verdrag halen is een onzalig idee, vindt Buitenweg. "Grondrechten bieden juist bescherming tegen een opdringerige, onzorgvuldige of nalatige Europese overheid. Er hebben maar weinig mensen tegen de Grondwet gestemd omdat ze daarmee meer rechten verkregen. Veel nee-stemmers zullen zich bekocht voelen als er straks een verdrag ligt dat hun niet méér maar juist minder rechtsbescherming biedt."

Het grondrechtenhandvest maakt onderdeel uit van de door Nederland in 2005 afgewezen Grondwet. Het is een lijst van rechten die burgers bescherming biedt wanneer de Europese Unie haar steeds uitgebreidere bevoegdheden misbruikt. In het handvest staan ook de klassieke grondrechten, zoals de vrijheid van meningsuiting, en sociale rechten zoals het stakingsrecht en het recht op bijstand.

Vermijden referendum
Volgens Buitenweg lijkt het voorstel van de regering vooral ingegeven door de wens om een nieuw referendum te vermijden: "Als het nieuwe verdrag geen grondrechten bevat, lijkt het minder op een grondwet. Dan kan het gemakkelijker als een technische aanpassing van de Europese spelregels worden gepresenteerd, waarover de burgers zich niet hoeven uit te spreken. Balkenende lijkt op een fietsverkoper die tegen een ontevreden klant zegt: 'U mag uw fiets omruilen, maar alleen tegen een step'. Dat is goedkoop en gemakzuchtig. Europa heeft geen kleiner verdrag nodig, maar een beter verdrag. Geen step, maar een stevige fiets."

GroenLinks is voorstander van een nieuw referendum, liefst Europawijd. "En juist daarom vind ik dat de Nederlandse regering moet ijveren voor verdragswijzigingen die wél tegemoetkomen aan reële bezwaren tegen de Grondwet. Voor een betere afbakening van nationale en Europese bevoegdheden. Voor meer democratie. Denk bijvoorbeeld aan de invoering van Europawijde correctieve referenda, die burgers in staat stellen om ongewenste wetgeving terug te draaien", aldus Buitenweg.

Impasse doorbreken
Tijdens de Europese Top eind juni besluiten de regeringsleiders welke zaken in een nieuw verdrag zullen worden geregeld. Deze top markeert het einde van het Duitse EU-voorzitterschap. Bondskanselier Merkel heeft van het vlot trekken van de onderhandelingen over een nieuw verdrag haar topprioriteit gemaakt.

Zie ook: