Tweede Kamerlid Tofik Dibi wil dat Nederland lessen trekt uit het vooruitstrevende Portugese drugsbeleid, stelt hij vandaag in een opiniestuk in De Volkskrant. In Portugal is individueel gebruik van alle drugs gedecriminaliseerd, zodat er meer capaciteit over is voor het aanpakken van grootschalige handel. Het overtreden van de toegestane dosis voor individueel gebruik wordt niet strafrechtelijk, maar administratief gesanctioneerd variërend van met een boete tot behandeling van verslaving. Met als gevolg minder drugsgebruik, winst voor de volksgezondheid en flinke winst voor de schatkist.

Dibi: “Portugal weet én de volksgezondheid te verbeteren én de veiligheid te verbeteren én fiks geld te besparen. Nederland kan dezelfde winst boeken als zij nuchter durft te kijken naar het Portugese drugsbeleid.”

Op 1 juli 2001 decriminaliseerde Portugal met nieuwe nationale wetgeving expliciet alle drugs inclusief cocaïne en heroïne. Niet langer werd koop, bezit en consumptie van drugs voor persoonlijk gebruik strafrechtelijk gesanctioneerd.

Het kopen, in bezit hebben en gebruiken van een hoeveelheid groter dan de gemiddelde dosis voor tien dagen individueel gebruik werd hiermee een administratieve overtreding.

Commissies - in elk van de achttien administratieve districten van Portugal bestaande uit een psycholoog, een juridische adviseur en een maatschappelijk werker – werden opgericht om bij elke overtreding individueel te beoordelen wat de meest effectieve en efficiënte interventie is variërend van een boete tot behandeling.

De resultaten zijn verbluffend. Zo daalt het langdurig drugsgebruik, gebruiken 15 tot 19 jarigen minder drugs en daalt het aantal nieuwe gevallen van HIV, AIDS en Hepatitis-infecties.

Daarnaast levert het Portugese drugsbeleid flinke winst op voor de schatkist, door lagere kosten voor criminaliteitsbestrijding en hogere belastinginkomsten.

Gebruik daalt

In vrijwel alle categorieën van drugs is het langdurig gebruik in het post-decriminaliserings- tijdperk beheerst dan wel gedaald. In de kritieke groep 15 tot 19-jarigen – kritiek omdat een substantieel deel van de jeugd in deze periode begint met drugsgebruik – is het drugsgebruik kleiner.

Het hardnekkige heroïnegebruik en de daarbij gepaard gaande nieuwe gevallen van HIV en AIDS zijn elk jaar na 2001 substantieel gedaald.

Ook het aantal nieuwe hepatitis B en C infecties is – zij het lichtelijk – gedaald. Daarnaast is het aantal drugsgerelateerde doden van nabij 400 doden in 1999 naar 290 doden in 2006 gegaan.

Winst voor de schatkist

In 2010 bepleitten onder andere oud-minister Frits Bolkestein, oud-minister Els Borst en hoogleraar strafrecht Theo de Roos het opheffen van het verbod op alle drugs met een ten onrechte weinig weerklinkend argument in het drugsdebat: financiële besparingen.

Het WODC berekende dat de criminaliteit Nederland in 2006 31,5 miljard euro kostte. Volgens Bolkestein en consorten beslaat het drugsverbod minstens de helft van deze totale kosten. De kosten van de directe en indirecte rechtshandhaving van het drugsverbod zouden volgens professor Rigter aan de Erasmus Universiteit over 2003 minstens 1,6 miljard euro bedragen.

Daarnaast weten we dankzij een ambtelijke werkgroep van het kabinet dat het decriminaliseren van cannabis 160 miljoen euro bespaart op de inzet van politie en justitie en 260 miljoen opbrengt aan extra belastinginkomsten, samen 420 miljoen euro.

Stap vooruit

Het kabinet zet een naïeve stap terug in de tijd door opnieuw voor het criminaliseren van drugsgebruik te kiezen, met de wereldvreemde wietpas als beste voorbeeld.

GroenLinks kiest voor een nuchter debat, waarin centraal staat wat de meest effectieve en efficiënte manier is om de schadelijke gevolgen van drugsgebruik te verminderen wetende dat drugs niet zullen verdwijnen met een verbod.

Dibi: “Nederland kan haar voortrekkersrol in een wereld die worstelt met drugs opnieuw vervullen door een voorbeeld te nemen aan Portugese decriminalisering van alle drugs voor individueel gebruik te volgen en door definitief de teelt en toevoer van de coffeeshops te reguleren. Dat is aantoonbaar beter voor de volksgezondheid, effectiever tegen de georganiseerde misdaad en verstandiger in de besteding van gemeenschapsgeld.”

Lees het opiniestuk van Tofik Dibi, zoals verschenen in de Volkskrant