Vijf jaar gelden kwam de Europese Unie met een werkgelegenheidstrategie. Inmiddels zijn er, volgens een rapport van de Europese Commissie, 10 miljoen banen bijgekomen. Welke banen te danken zijn aan de economische opbloei en welke aan de strategie is koffiedik kijken. GroenLinks-europarlementariër Theo Bouwman pleitte bij de evaluatie deze week voor verbreding van de werkgelegenheidsstrategie.

Vijf jaar geleden kwamen de lidstaten tot een Europese werkgelegenheidsstrategie die tot coördinatie van de nationale strategieën moest zorgen.

Positief

Hoewel het lastig is de uitkomst van die strategie te meten, is Bouwman, die voorzitter is van de commissie werkgelegenheid en sociale zaken, redelijk positief over de uitkomst. “Met name als je kijkt naar het creëren van ‘startersbanen’ voor jongeren is de aanpak succesvol. Ook is er veel geld gestoken via de roemruchte ESF-gelden, uit het Europees Sociaal Fonds, in het weer op de arbeidsmarkt helpen van langdurig werklozen. In Nederland is bijvoorbeeld ESF-geld gestoken in cofinanciering van Melkertbanen en de organisatie van de Amsterdamse Banenmarkt. Door de ervaring die mensen via zo’n startersbaan opdoen geeft ze de kans door te stromen naar een reguliere baan.”

Beter werk

Hoe voorkom je dat bedrijven oudere werknemers voortijdig ontslaan? En hoe krijg je ouderen weer aan het werk? “Door beter werk, aangepast aan hun wensen”, aldus Bouwman. De Raad stelt zich op het standpunt dat ouderenarbeidsparticipatie noodzakelijk is om de pensioenen betaalbaar te houden. Bovendien dragen werkenden bij aan het sociale zekerheidsstelsel. “De Europese Unie heeft veel te weinig haar best voor gedaan verbetering van de kwaliteit van het werk”, vindt Bouwman. “Onlangs was ik in Nederland op de 50+ beurs. Daar merk je dat veel ouderen wel willen werken, maar dat er terughoudendheid is als ze ontdekken dat het werk weinig op hun specifieke wensen kan worden afgestemd. Een gemiste kans, waar ook de EU zich harder moet inzetten.”

Grenswerk vergt afstemming

Hoe stimuleer je het werken over de grens? Door eindelijk zaken als pensioen, ziektekosten en andere sociale zekerheidszaken binnen de Europese Unie af te stemmen, stelt Bouwman. Ook hier heeft de Europese Unie steken laten vallen door geen initiatieven te nemen om dit te regelen. “Iemand als eurocommissaris Bolkestein van de interne markt wil geen Europees belastingstelsel. In de concurrentie voor de vestiging van bedrijven bevorder je zo een belastingoorlog en een race to the bottom. Elk land wil minder belasting dan de buurman heffen en de minimumlonen lager houden dan een ander EU-lidstaat. Daar is de liberaal Bolkestein, die gelooft in het recht van de sterkste, grote voorstander van. Voor de bevordering van werkgelegenheid brengt dit niet veel goeds en zeker niet voor de rechtsbescherming van werknemers, wiens positie steeds verder uitgehold wordt.”

Als de EU het grenswerk serieus neemt, moet het ook bereid zijn de sociale zekerheidsstelsels op elkaar af te stemmen. Bouwman: “En anders moet de EU met de billen bloot en eerlijk zeggen dat zij de weg niet vrij wil maken voor ‘vrij verkeer van arbeid’.”