De kans dat het referendum in Nederland wordt ingevoerd is groter geworden. PvdA, GroenLinks en D66 sturen vandaag twee referendumvoorstellen naar de Kamer. Beide wetsvoorstellen maken in de nieuwe verhoudingen in het parlement kans op een meerderheid.
Het wetsvoorstel Duyvendak-Kalma-Van der Ham maakt een bindend referendum mogelijk. Het voorstel Kalma-Duyvendak-Van der Ham stelt voor een niet-bindend referendum te introduceren. Wanneer een groep burgers voldoende handtekeningen verzamelen, kunnen zij een referendum afdwingen over een wetsvoorstel.
De referendum-wetsvoorstellen zijn klaar voor behandeling in de Kamer. Beide voorstellen behelzen de invoering van een correctief referendum: van onderop, aangevraagd door de bevolking, over wetsvoorstellen die door het parlement zijn vastgesteld. Kiezers krijgen hiermee de mogelijkheid aan de noodrem te trekken. Hiermee krijgen kiezers meer invloed op de politieke besluitvorming. Het verkleint de kloof tussen burger en politiek en zorgt voor een levendig politiek debat in alle lagen van de bevolking. De mogelijkheid van een referendum zorgt tevens voor een politieke cultuur waarin politici meer rekening houden met de opvattingen van groepen kiezers.
Het wetsvoorstel Duyvendak c.s. stelt voor een bindend referendum in te voeren. Hiervoor is een wijziging van de Grondwet noodzakelijk. De invloed van de burger is groot: een “nee” bij een referendum betekent dat het wetvoorstel waarover het referendum is gehouden sneuvelt. Het voorstel van Kalma cs. is een niet-bindend referendum. Als het parlement de wet goedkeurt, kan deze op korte termijn in werking treden.
De indieners sturen vandaag de nota’s naar aanleiding van het verslag voor beide wetsvoorstellen naar de Kamer. Wat de ondertekenaars betreft zijn de voorstellen hiermee klaar voor plenaire behandeling. Op basis van de inbreng van de fracties en de verkiezingsprogramma’s kan geconcludeerd worden dat voor beide wetsvoorstellen een meerderheid in de Kamer mogelijk is.
Beide wetsvoorstellen hebben geen directe relatie met een referendum over een nieuw Europees verdrag. Alleen wanneer het Europees verdrag geen rijkswet wordt, zou er via de route van het wetsvoorstel Kalma c.s. een referendum gehouden kunnen worden, wanneer de bevolking hierom vraagt.
Het wetsvoorstel Duyvendak c.s. (bindend referendum) is hier te lezen.
Paul Kalma (PvdA)
Wijnand Duyvendak (GroenLinks)
Boris van der Ham (D66)