De weerstand tegen het voorstel van softwarepatenten groeit bij politici, wetenschappers, software-ontwikkelaars en economen. Dat bleek op de conferentie van de Groenen/EVA-fractie in Brussel. "Dit voorstel is desastreus voor kleine en middelgrote software-ondernemingen en remt innovatie", voorspelt GroenLinks-europarlementariër Theo Bouwman. Het Europees Parlement beslist woensdag 24 september.

teken de petitie
tegen software patenten

Als zelfs de computerfreaks hun virtuele protest inruilen voor protest op straat, dan moet het wel een ernstige zaak zijn, redeneert het Duitse opinieblad Der Spiegel 17 september (online). Woensdag 17 september organiseerde de Groenen/EVA-fractie, waar GroenLinks deel van uitmaakt, de conferentie: Software patents: the choice is yours.

Monopoly
Het patenteren van software werkt de vorming van monopolies in de hand, denkt Bouwman. "Alleen grote multinationals hebben de juridische middelen om hun patenten voor de rechter af te dwingen. Patentrecht op software zal ten koste gaan van veel kleine en middelgrote bedrijven die software ontwikkelen. Het is daardoor niet alleen een rem op innovatie, maar zorgt ook voor het verdwijnen van veel bedrijven en dus banen", aldus Bouwman die voorzitter van de commissie werkgelegenheid en sociale zaken is.

Open source
Risha Aiyer Gosh is verbonden aan Floss (Free/Libre and Open Source Software). Hij deed, in opdracht van de Europese Commissie, onderzoek naar gebruik en ontwikkeling van open source software en was een van de sprekers op de conferentie. Uit zijn onderzoek blijkt dat de ontwikkeling van open source software meer in Europa plaatsvindt dan in de Verenigde Staten. Er zijn in Europa veel midden- en kleine bedrijven. Zij zijn de drijvende kracht achter de ontwikkeling van open scource software. Ook het gebruik van Linux is groter in Europa.
In de VS is aanvraag van softwarepatenten reeds mogelijk. Daar is het voor kleine en middelgrote bedrijven lastiger te overleven, doordat ze vaak voor de rechter gedaagd worden voor overtreding van patentwetgeving. Dat kost veel geld en tijd, waardoor die kleinere bedrijven het niet redden. De conclusie van zijn onderzoek is dat patenten in het voordeel zijn van grote bedrijven vanwege juridische kennis en kosten van procedures en dat patenten een negatief effect hebben op de ontwikkeling van software.

Tegenstand wetenschappers
Paul Klint, voorzitter van de EAPLS (European association of programming languages and systems), was een van de sprekers op de conferentie en is ook bezorgd over de negatieve effecten voor innovatie. Een online petitie van wetenschappers geeft uiting aan die bezwaren. Ook de economen hebben zich verenigd tegen het voorstel. Luc Soete, hoogleraar aan de Universiteit Maastricht, presenteerde een brief van economen. Ook Soete is tegen het voorstel om software te patenteren.

München
De gemeente München heeft, na jaren van debat, besloten over te stappen op open scource software. Een enorme operatie. Computers van 16.000 medewerkers moeten opnieuw geïnstalleerd worden, software moet aangepast op de werkwijze van de gemeente München, werknemers opgeleid etc. Jens Mülhaus, werkzaam bij de gemeente München, benadrukte dat - naast ideologische overwegingen - de financiële haalbaarheid een belangrijke rol speelde bij de uiteindelijke keuze om over te stappen. Hij zette uiteen wat München bespaart aan licentiekosten. Ongeveer eens in de vijf jaar gaat een organisatie over naar een nieuwe microsoft versie, bijvoorbeeld van windows '98 naar windows XP naar straks windows 2010. Dat geld wordt nu geinvesteerd in software ontwikkeling en ondersteuning.

Bizarre patenten
Volgens onderzoek van de FFII (Förderverein für eine Freie Informationelle Infrastruktur) heeft het Amerikaanse bedrijf IBM in Europa een patent gekregen op de 'download-balk'. Dat is een balk waaraan je kunt zien hoe lang het nog duurt voor het gevraagde plaatje, animatie of tekst op het scherm te zien is. Een ander voorbeeld is het patent op de one-click-shop-methode. In de Verenigde Staten ontstond grote beroering toen deze gepatenteerd bleek door één bedrijf. Bouwman: "Dit soort patenten zijn natuurlijk van de zotte. Ze zijn onredelijk, onwenselijk en werken belemmerend, zowel voor de innovatie als voor de gebruiker van computerprogramma's."

Copyright
Volgens GroenLinks moet software beschermd blijven via het huidige systeem van copyright. Patenten mogen volgens de Groenen enkel gebruikt worden voor de bescherming van materiële, technische uitvindingen. "Toekenning van patenten door het European Patent Office aan software heeft geen wettelijke grondslag. Dat moet dan ook zo snel mogelijk gestopt worden en reeds vergeven patenten moeten nog eens goed bekeken en heroverwogen worden."

Protest
Woensdag 24 september stemt het Europees Parlement over het voorstel om software te patenteren. Bouwman: "Het wordt een spannende stemming, want de tegenstand groeit wel, maar of we een meerderheid hebben is de vraag." Deze week zijn demonstraties o.a. in Straatsburg en vrijdag 19 september in München. Ook online is er nog steeds een protestactie. Inmiddels hebben al zo'n 250.000 mensen deze petitie getekend.