GroenLinks pleit voor Publieke vernieuwing. Paars past met de begroting 2001 heel goed op de winkel, maar vult daarmee de wachtkamers. Na jaren van publieke armoede kruipt privaat geld waar het niet gaan kan. Vertrouwen in collectieve voorzieningen verdwijnt; een solidariteitscrisis dreigt. Luxe verdringt leefbaarheid. Kwantiteit in consumptie gaat voor kwaliteit van leven.
Waar blijft het offensief tegen stille armoede, het zorgtekort, de verschraling in het onderwijs en de haast ontembare CO2-uitstoot. Het welvaartsdividend biedt ruimte voor compassie maar wordt verspild aan commercie. Op de top van de conjunctuur ontstaat, paradoxaal genoeg, vrees voor publiek faillissement. Dit vereist een ferm antwoord. GroenLinks bepleit een nieuwe strategie: Publieke vernieuwing.
Publieke vernieuwing staat voor een driesporenbeleid. Een beleid dat (1) een hoger budget veilig stelt voor collectieve voorzieningen, (2) de uitvoering verbetert en vereenvoudigt en (3) transparantie verschaft in de rolverdeling tussen overheid, markt, burgers en hun organisaties. Publieke vernieuwing kan op ieder bestuurlijk niveau worden toegepast en binnen iedere sector een eigen invulling krijgen. Het is een antwoord op het maatschappelijk ongenoegen over tweedeling & uitsluiting, over ver-schraling in zorg & onderwijs en over de verpesting van ons leefklimaat. Dat vraagt wel om een meerjarig investeringsprogramma, om te beginnen voor het jaar 2001.
Paars doet alsof daar maar beperkt ruimte voor is. GroenLinks zal in haar tegenbe-groting aantonen dat investeringen in de publieke sector verdubbeld kunnen worden. Handhaving van Zalm's uitgavenkader frustreert inlossing van de sociale en eco-logische schuld. In drie jaar Paars II zal de economie ruim 12% groeien. Ruim boven de voorspelde groei uit het behoedzame scenario van het regeerakkoord. Koppig houdt Paars hier aan vast. Collectieve uitgaven stikken in een veel te strak korset.
Groenlinks wil dit al langer doorbreken en stelde als eerste voor om te begroten op basis van een trendscenario. Inmiddels is de SER gevolgd. Nu dienen ook andere partijen hun verantwoordelijkheid te nemen. Niet in een volgende kabinet, maar in dit begrotingsjaar. Alleen dan kunnen de wachtlijsten worden aangepakt. Alleen dan kan ook de natuur- & milieucompensatie uit de wachtkamer. Alleen dan is het mogelijk een verhoging van het sociaal minimum te combineren met bestrijding van de armoedeval en versterking van zorg, onderwijs, biologische landbouw & openbaar vervoer. Met het GroenLinks trendscenario kan op termijn zelfs de staatsschuld verder omlaag, als maar wordt afgezien van ongerichte en algemene lastenverlichting.
Kortom, wie vertrouwen wil herstellen; een solidariteitscrisis wil voorkomen, kiest nu voor Publieke vernieuwing!
Paul Rosenmöller
Verdere berichten naar aanleiding van de begroting 2001:
Groot draagvlak voor GroenLinks voorstel aanpak lerarentekort
Femke Halsema: Cultuurnota goedkoop