GroenLinks-Europarlementariër Joost Lagendijk pleit voor een brede implementatie van conflictpreventie op de verschillende beleidsterreinen van de Europese Unie. “Het is een misvatting conflictpreventie als een apart terrein te zien. Niet alleen in het buitenlands beleid moet dit tot uitdrukking komen, maar ook als het gaat om bijvoorbeeld de handelspolitiek, landbouwsubsidies of het vervullen van de energiebehoeftes van de EU.”
Armoede en onrechtvaardigheid zijn de voornaamste oorzaken van gewelddadige conflicten, stelt Lagendijk. Als de Europese Unie bijvoorbeeld de toegang van producten uit arme landen tot de Europese markt in de weg staat, dan blokkeert zij ook de economische ontwikkeling van deze landen en draagt zij indirect bij aan het ontstaan van conflicten.
Als lid van de buitenlandcommissie van het Parlement schreef Lagendijk het rapport over conflictpreventie, dat vandaag door het Europees Parlement is goedgekeurd. Lagendijk stelt voor een systematische 'conflictpreventiebeoordeling' te maken bij de behandeling van belangrijke EU-besluiten. Op deze manier kan vastgesteld worden welke gevolgen de besluiten of programma's kunnen hebben uit het oogpunt van conflictpreventie. Op het gebied van milieu gebeurt dit reeds in de zogenaamde milieueffectrapportage.
Verder herhaalt Lagendijk in zijn rapport de noodzaak om een Europees civiel vredeskorps op te richten. Een dergelijk corps zou als een soort snelle civiele eenheid moeten kunnen reageren wanneer een conflict dreigt uit te breken. Civiele waarnemers worden ook nu al door verschillende internationale organisaties en lidstaten uitgezonden, maar lopen elkaar wel eens voor de voeten, omdat er geen gezamenlijke leiding is. Lagendijk dringt erop aan een gezamenlijke pool van experts op te bouwen op gebieden als conflictbemiddeling, mensenrechten, onderwijs, verzoening en wederopbouw. Daardoor zou de Europese Unie in staat moeten zijn eerst en vooral met civiele middelen conflicten te voorkomen en/of beheersen.
Naast collega-parlementariërs had ook Eurocommissaris Patten lovende woorden voor het Lagendijk-rapport. Uiteraard. Niemand wil de indruk wekken tegen conflictpreventie te zijn. De nadruk op wat de EU er vervolgens aan moet doen, verschilt echter. Zo heeft Commissaris Patten wel Lagendijks punt over de nodige samenwerking met de OVSE uitgelicht, maar niets gezegd over de indirecte medeverantwoordelijkheid van de EU voor conflicten in arme landen. Er blijft veel werk aan de winkel voordat conflictpreventie zich daadwerkelijk doorzet als leitmotiv van Europees beleid.
Het nieuwsbericht Europees beleid langs conflictpreventie-meetlat van 10 oktober jongstleden gaat verder in op het rapport van Lagendijk.