“Een ongelukkige constructie” noemt Europarlementariër Judith Sargentini het samenvoegen van 12 verschillende fondsen voor het buitenlandsbeleid. Desondanks stemde het Europees Parlement woensdag toch in met het voorstel van de Europese Commissie voor een instrument voor nabuurschap, ontwikkeling en internationale samenwerking.
Sargentini: “Elk van deze 12 verschillende fondsen had een doelstelling en daarvoor een eigen potje geld. Door het samen te voegen vervagen de verschillende doelstellingen en overwint de waan van de dag."
De Commissie kwam in 2018 met het voorstel om de verschillende instrumenten voor het buitenlands beleid, het ontwikkelingsbeleid en mensenrechten en vrede en stabiliteit samen te voegen. Voor de komende 7 jaar komt dit neer op 90 miljard euro, dat flexibeler en sneller kan worden ingezet, aldus de Europese Commissie.
Sceptisch
Vanaf de start zijn de groenen sceptisch over het plan. “Flexibiliteit en snelheid zijn goed voor de korte termijn en voor het eigen welzijn, maar voor duurzame armoedebestrijding heb je juist een lange termijn aanpak nodig, waarbij je meerjarige projecten plant en uitvoert, samen met je partners.” Het samenvoegen van geld past in een trend waar Sargentini zich al langer tegen verzet, namelijk het gebruiken van ontwikkelingsfondsen voor de geopolitieke prioriteiten van de unie, zoals migratiemanagement en grensbewaking.
Aan de onderhandelingstafel heeft Sargentini zich ondanks haar initiële kritiek hard gemaakt voor het verbeteren van dit fonds. Deels is dit gelukt, door doelstellingen flink aan te scherpen zodat 95% gebruikt dient te worden volgens de OESO-definities voor officieel ontwikkelingshulp. Ook op klimaat werd een ambitieus percentage van 45% overeengekomen dat gebruikt moet worden voor bestrijding van klimaatverandering, het tegengaan van woestijnvorming en het behouden van biodiversiteit. Sargentini wist ook een maximum te stellen aan het deel van het fonds dat aan migratie mag worden besteed.
Geen verbetering
Desondanks blijft het onmogelijk het fonds nu compleet te omarmen. De ingebouwde flexibiliteit en reserves blijven te groot en gaan gepaard met dubbelzinnige verwijzingen naar migratie-doeleinden. Het risico dat dit fonds met name wordt ingezet op de korte termijn blijft bestaan en hiermee vormt het voorstel zoals het vandaag is gestemd geen verbetering ten opzichte van de huidige situatie. Daarom hebben wij ons onthouden tijdens de eindstemming.
Nu is het wachten op de Europese Raad. Zij hebben nog geen mening gevormd over het voorstel van de Europese Commissie. Als zij zich tegen het samenvoegen van de verschillende instrumenten keren zal de Europese Commissie dit najaar wellicht met een heel nieuw plan moeten komen.