Mensen wekken zoveel mogelijk hun eigen stroom op en lokale voorzieningen die heel veel energie nodig hebben zoals het zwembad en de sporthal kunnen worden gevoed met de overtollige stroom uit de hele wijk. Elektrische deelauto’s worden ingezet als buurtbatterij en zijn meteen voor een laag tarief beschikbaar voor iedereen.
Dat is hoe GroenLinks en PvdA de energietransitie voor zich zien. Een systeem waarin mensen vooruit worden geholpen door zoveel mogelijk de productie van energie in handen van burgers te brengen en de opbrengsten daarvan ook zoveel mogelijk naar mensen zelf terug te laten vloeien. Echter bleek deze week weer eens dat dit kabinet een ander beeld voor ogen heeft. De Tweede Kamer besprak de succesvolle salderingsregeling, een regeling die ervoor zorgt dat investeren in zonnepanelen loont en dus wordt gestimuleerd. Die wil het kabinet namelijk afschaffen.
“Salderen is oversubsidiëring en komt vooral neer bij de rijken” horen we de tegenstanders zeggen. Het klopt inderdaad dat momenteel vooral mensen die de financiële ruimte hebben om te investeren in duurzaamheid zonnepanelen hebben. Daarmee stroomt geld van mensen zonder zonnepanelen naar mensen met zonnepanelen. En alhoewel daar genoeg op aan te merken is, is afschaffing van de hele maatregel wat GroenLinks en de PvdA betreft geen goed idee.
Niet afschaffen, maar verbeteren
Wat nodig is, is niet het afschaffen van deze groene subsidie maar het verbeteren van de regeling. Zodat juist mensen met een lager of middeninkomen van kunnen profiteren van zonnepanelen en daarmee iedereen mee te laten doen aan de energietransitie. Door het kind met het badwater weg te gooien raken we nog verder achter op schema. Het kabinet moet komen met een subsidiemaatregel waar iedereen van kan profiteren, zodat het aantrekkelijk blijft in zonnepanelen te investeren en we meters maken in de energietransitie. Ons nu laten leiden door het gelegenheidsargument van het kabinet dat nivellering normaliter niet hoog op de agenda heeft. Zo wordt de term ‘oversubsidiëring’ ook nooit gebruikt wanneer het gaat om de miljarden aan fossiele subsidies die we helaas nog in stand houden. Terwijl bedrijven als Shell en Tata elk jaar miljarden winsten uitkeren aan hun aandeelhouders, houden ze voor een veelvoud van de salderingsregeling hun hand op bij de rijksoverheid: voor een lage energierekening en voor klimaatmaatregelen. Het is onbegrijpelijk dat grootverbruikers nog steeds amper voor elektriciteit betalen, en nog steeds niet verplicht worden duurzame energie in te kopen. En dit alles is natuurlijk ook niet gratis. Ook hier betalen alle huishoudens aan mee.
Energietransitie die werkt voor burgers
Terwijl er geen overtuigend plan klaarligt om de aanschaf van zonnepanelen voor zowel huizenbezitters als woningcorporaties te stimuleren, wil het kabinet af van deze groene subsidie. Dat is onacceptabel. De huidige subsidieregeling heeft zeker aanpassing nodig, en zou als doel moeten hebben om zoveel mogelijk gezinnen deel te laten nemen aan de energietransitie en de kosten eerlijk te delen. Op die manier kunnen we de uitrol van zonnepanelen versnellen en innovaties stimuleren. Nu dreigt echter de uitrol van zonnepanelen voor huishoudens te vertragen, juist op het moment dat zonnepanelen financieel haalbaar worden voor de midden- en lage inkomen. En dit terwijl er ondertussen wel miljarden worden geïnvesteerd in CO2-opslag, waterstofproductie en zelfs kerncentrales. Zo kiest het kabinet opnieuw voor een energietransitie in handen van de grote bedrijven en niet van de burgers.
Juist de mensen die hebben geïnvesteerd in zonnepanelen en zo bijdragen aan een lagere energierekening voor iedereen en het oplossen van het klimaatprobleem, worden nu weggezet als profiteurs. Dat is echt de omgekeerde wereld! Wat GroenLinks en PvdA betreft komt het kabinet daarom snel met stevig beleid om fossiele subsidies af te schaffen, grote verbruikers eerlijk te laten betalen voor elektriciteit, en een plan voor zonnepanelen op alle daken. Pas dan valt er te praten over het hervormen van de huidige salderingsregeling.
Suzanne Kroger en Joris Thijssen
Tweede Kamerleden GroenLinks en PvdA