De Amerikaanse douane heeft toegang tot de gegevens van passagiers van Europese luchtvaartmaatschappijen. De voorwaarden waaronder dit gebeurt zijn in strijd met Europese privacywetgeving. Deze week besprak het Europees Parlement wederom deze kwestie. Buitenweg ging in haar bijdrage ook in op de ontwikkeling van een nieuw paspoort voor EU-lidstaten die mogelijk, middels chips, biometrische en reisgegevens opslaat.

BESCHERM UW PRIVACY
Binnenkort naar de VS? Net naar de VS gevlogen?
DIEN EEN KLACHT IN!
Passagiersgegevens
De Amerikaanse douane en grenspolitie hebben toegang tot passagiersgegevens van alle passagiers op vluchten uit Europa naar de Verenigde Staten. Dat betreft creditcard-, adres- en zelfs dieetgegevens. Die mag ze doorspelen aan andere autoriteiten voor terrorismebestrijding en ernstige criminaliteit. De Europese luchtvaartmaatschappijen stonden onder grote druk de gegevens af te staan. Bij weigering werd gedreigd met het intrekken van landingsrechten.

Europees Parlement
Aanvankelijk reageerde de Europese Commissie niet op deze gang van zaken die indruist tegen de Europese privacywetgeving. Pas nadat het Europees Parlement in maart aan de bel trok, ondernam de verantwoordelijke eurocommissaris Bolkestein daadwerkelijk actie. Hij schreef o.a. een zeer pittige brief aan de Amerikaanse minister Ridge (binnenlandse veiligheid) waarin hij namens de Europese Commissie de zaak afkeurt. In oktober stemt het Europees Parlement over een resolutie waarin is opgenomen dat er in december verandering in de huidige gang van zaken moet zijn.

Discussie in VS
Afgelopen week lekte in de VS uit dat de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij Jet Blue passagiersgegevens, zonder medeweten van deze passagiers, aan het Pentagon had gegeven. Buitenweg hoopt dat deze discussie in de VS de Europese bezwaren kracht bijzet. De verontwaardiging bij de Amerikanen was groot en de publieke opinie was sterk gekant tegen de massale registratie. Het maakt van elke passagier een verdachte, zo was de reactie, en dat was ongehoord. Buitenweg: "Jet Blue bood excuses aan en draaide de gegevenskraan acuut dicht. Dat geeft hoop in de onderhandelingen tussen de EU en de VS op dit punt."

Nieuw paspoort
Daarnaast had Buitenweg vragen over het gebruik van techniek bij een nieuw te ontwikkelen paspoort voor de EU-lidstaten. Die mag niet strijdig zijn met Europese privacywetgeving. "Er circuleren voorstellen een paspoort te ontwikkelen met geavanceerde elektronische chips, waarin biometrische gegevens en onder meer ook iemands reisverleden kan worden opgeslagen. Als het reisverleden op die chip staat en iemand reist naar Amerika, dan heeft Bush alsnog toegang tot de informatie waar wij nu over aan het steggelen zijn, en wel zonder restrictie. Mijn vraag aan de Commissie is dan ook: hoe zorgen we ervoor dat we vandaag geen achterhoedegevecht leveren?", aldus Buitenweg deze week in het Europees Parlement.

BESCHERM UW PRIVACY
Binnenkort naar de VS? Net naar de VS gevlogen?
DIEN EEN KLACHT IN!

Bijdrage van Kathalijne Buitenweg tijdens debat dinsdag 23 september 2003 over het doorgeven van persoonlijke gegevens door de luchtvaartmaatschappijen bij transatlantische vluchten

Voorzitter, ik wil allereerst uitgebreider ingaan op een nieuwsfeit dat mevrouw Boogerd-Quaak ook al heeft genoemd. Het gaat om de vliegtuigmaatschappij Jet Blue. Die heeft onlangs de twijfelachtige eer gehad om als eerste Amerikaanse luchtvaartmaatschappij de gegevens van zijn vliegtuigpassagiers aan het Pentagon te mogen verstrekken. Dat had daarom gevraagd, om een risicobeoordeling van passagiers te kunnen maken via het CAPS II-programma.

Toen dit uitlekte, was de verontwaardiging in de Verenigde Staten groot. Er werden excuses aangeboden en de gegevenskraan werd acuut dichtgedraaid. Extra ernstig was dat passagiers niet van tevoren op de hoogte waren gesteld van de schending van hun privacy, maar de toorn van de publieke opinie richtte zich ook op de massale registratie op zich. De invloedrijke UCLA, de Amerikaanse vereniging voor burgerlijke vrijheden, kwalificeerde dit zoals gezegd als "een hoogst on-Amerikaans systeem" en hekelde het feit dat zo van iedere passagier een verdachte wordt gemaakt.

Ik vertel dit verhaal van de Amerikaanse verontwaardiging om de Commissaris op het hart te drukken zich in de lopende onderhandelingen met de Verenigde Staten niet blind te staren op het vinden van een middenweg tussen ons en minister Ridge en consorten, omdat het speelveld veel breder is en het aan ons is om het nog verder te verbreden. Het Amerikaanse publiek ziet de acties en die maatregelen voor zichzelf blijkbaar niet zitten en wij moeten dus ook onze bezwaren laten horen.

Mijnheer de Commissaris, ik zou u willen vragen om het een keer op een alternatieve manier en met een alternatieve strategie te proberen. U hebt goede toegang tot de Angelsaksische pers en ik reken dan ook op uw schriftelijke overtuigingskracht om via de Amerikaanse publieke opinie de regering effectief onder druk te zetten. Zie het als een soort hearts and minds campaign. Waar liggen onze problemen? Het zou goed zijn om dat duidelijk te maken, omdat ik denk dat we daarvoor heel wat gehoor kunnen vinden, ook bij het Amerikaanse publiek.

Voorzitter, als tweede punt wil ik uw aandacht vestigen op de voorstellen die circuleren om een paspoort te ontwikkelen met geavanceerde elektronische chips, waarin biometrische gegevens en onder meer ook iemands reisverleden kan worden opgeslagen. Als het reisverleden op die chip staat en iemand reist naar Amerika, dan heeft Bush alsnog toegang tot de informatie waar wij nu over aan het steggelen zijn, en wel zonder restrictie. Mijn vraag aan de Commissie is dan ook: hoe zorgen we ervoor dat we vandaag geen achterhoedegevecht leveren? Hoe ver zijn we met de discussie over deze paspoorten en bent u al bezig om de implicaties ervan voor de privacy van onze burgers in kaart te brengen? Want zo kunnen we voorkomen dat we hier over een jaar weer voor voldongen feiten staan en we weer massaal verontwaardigd moeten zijn.