• GroenLinks en D66 scherpen wet Open Overheid aan voor meer transparantie
  • Overheidsinformatie beschikbaar in één landelijk platform
  • Adviescollege voor transparantere overheid en behandeling klachten

Aan het wetsvoorstel voegen de partijen de verplichting toe voor overheden en andere bestuursorganen om actief openbaar te maken informatie te publiceren in een landelijk platform. Zo kan met één zoekopdracht informatie bij alle bestuursorganen worden doorzocht. Het nieuw op te richten ‘Adviescollege openbaarheid en informatiehuishouding’ ziet daarnaast toe op de voortdurende verbetering van de informatiehuishouding van overheden en behandelt klachten.

Wet open overheid

De Wet open overheid (Woo) maakt ministeries, maar ook gemeenten, provincies en waterschappen, transparanter en regelt dat overheidsinformatie beter vindbaar is. Ook semioverheidsinstellingen en uitvoeringsorganisaties, zoals bijvoorbeeld Rijkswaterstaat of DUO, moeten aan de wet voldoen.  In plaats van dat informatie op verzoek openbaar gemaakt wordt, zoals in de Wob, regelt de Woo dat bepaalde overheidsinformatie actief openbaar gemaakt wordt. De Tweede en Eerste Kamer praat al sinds 2012 over de initiatiefwet van GroenLinks en D66, die mede vanwege uitvoeringskosten eerder door de Kamer afgezwakt werd, maar nu door de twee initiatiefnemers weer aangescherpt.

“ Voor het goed functioneren van de democratie is een open overheid noodzakelijk. ”
Bart Snels ・ Tweede Kamerlid

Bart Snels, GroenLinks: “De Toeslagenaffaire heeft ons keihard met de neus op de feiten gedrukt. Voor het goed functioneren van de democratie is een open overheid noodzakelijk. Ook al brengt dit kosten met zich mee en zal het her en der leiden tot ongemak bij overheidsinstellingen die de wet moeten uitvoeren. Burgers hebben recht om te weten hoe hun overheid tot besluiten komt. En journalisten moeten ongehinderd aan waarheidsvinding kunnen doen.”

Steven van Weyenberg, D66: “Het is duidelijk dat de overheid veel te terughoudend is in het openbaar maken van informatie. We regelen nu bij wet dat journalisten en anderen terecht kunnen bij het Adviescollege, wanneer zij het gevoel hebben te worden tegengewerkt. Het belang van een transparante overheid werd de afgelopen jaren nog wel eens gebagatelliseerd. Het rapport van de Parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag laat zien dat de overheid hier forse stappen vooruit moet zetten.”

Landelijk platform

Overheidsinformatie wordt beter beschikbaar doordat alle bestuursorganen één landelijk platform moeten gebruiken voor hun verplicht actief openbaar te maken informatie. Dit is voor burgers, journalisten en andere gebruikers een belangrijke stap. Zij kunnen met één zoekopdracht bij alle bestuursorganen naar informatie zoeken. Later kunnen de bestuursorganen ook andere documenten via deze weg openbaar maken. Voor de bestuursorganen drukt het de kosten, omdat zij hiervoor niet zelf een platform hoeven te ontwikkelen.

Adviescollege

Het nieuw op te richten ‘Adviescollege openbaarheid en informatiehuishouding’ krijgt een permanente status en ziet toe op de voortdurende verbetering van de wijze waarop overheden met hun informatie omgaan. Het Adviescollege geeft hierover gevraagd en ongevraagd advies en bewaakt de voortgang. Journalisten, wetenschappers of anderen die een beroepsmatig belang hebben bij het gebruik van publieke informatie, kunnen klachten over de afhandeling van een informatieverzoek aan het Adviescollege voorleggen. Hiermee wordt de positie van deze groepen tegenover een te terughoudende overheid verstevigd.